Ik bladerde in oud werk en stuitte ik op een toneelstukje dat ik ooit eens heb geschreven omstreeks 1970. Dat was de periode waarin ik heel veel aan toneel deed. Niets leuker dan toneelspelen en niets leuker dan het piepkleine Vestzak-theatertje waarin we toen speelden. Het publiek zat daar op een tribune van op elkaar gestapelde kistjes; reuze avantgardistisch. We speelden stukken van moderne auteurs zoals Becket en Albee en daar genoot ik enorm van, maar na verloop van tijd leek het me ook leuk om nu eens niet de teksten van andere auteurs in mijn hoofd te stampen, maar zelf iets te gaan schrijven. Dus ik schreef een aantal toneelstukken, waaronder deze korte eenakter.
Dat ik gegrepen was door Becket is te zien aan de stijl waarin het is geschreven en ook aan het wat merkwaardige, absurdistische onderwerp: drie mensen komen in een soort spraakverwarring terecht over de vraag met welke woorden de werkelijkheid benoemd moet worden.
Ik vond het een verwonderlijk en grappig toneelstukje toen ik het weer doorlas. Maar ik was er ook heel erg door getroffen, want wie schrijft er nu zoiets? Wie was ik die dit schreef? Ik was net klaar met mijn studie Nederlands en gaf hooguit een paar jaar les. Of had ik die baan bij de Groningse Schouwburg al? Ik weet het niet meer precies. In ieder geval was het in de tijd dat ik de beschermde en besloten studentenwereld verliet en ‘de maatschappij’ in ging. Ik kan niet ouder dan 24 zijn geweest. Piepjong dus. Toch is het een heel filosofisch en eigenlijk heel interessant onderwerp en hoewel het grappig is, is het ook wel triest.
Nou ja, ik vind het gewoon leuk om dit toneelstukje deze week in mijn blog te zetten. Het is dus meer dan 50 jaar oud! En hoewel het maar een klein toneelstukje is, vind ik het toch te lang om het hieronder te laten volgen, dus onderaan een link naar de tekst.
Alleen, hoe moet het heten? Het had geen titel, maar er moet wel iets boven deze blog staan.
Even nagaan, waar gaat het over? Het gaat over drie personen, die ruzie maken. Dus het gaat over ruzie en de ruzie gaat over woorden. Zoals dat bij de meeste ruzies het geval is. Mensen maken ruzie en gebruiken woorden, zonder duidelijk te maken wat de woorden voor hen betekenen. Maar een woord betekent bij de een vaak iets totaal anders dan bij de ander. Mensen hebben nu eenmaal totaal verschillende belevingswerelden. Alleen, daar wordt meestal niet over gesproken, laat staan dat die verschillen worden erkend. De meeste ruzies gaan niet over de woorden die worden gebruikt.
Opeens bedenk ik me dat zowel het woord ‘woordenwisseling’ als de uitdrukking ‘woorden hebben met’ naar ruzie verwijzen. Dus dat wordt de titel: “Woorden hebben.”
Veel plezier met het lezen.
https://riekjeboswijk.nl/eenakter/
Wat een leuk toneelstuk, tijd om het opnieuw op te voeren! Heb je er nog meer geschreven? Groet Beatrijs
Ne, het is zelfs niet één keer opgevoerd! Ik heb daarna nog drie andere toneelstukken geschreven die ook nooit het licht hebben gezien, omdat we vrij snel daarna uit Groningen vertrokken. Misschien ga ik het daar ook nog wel eens over hebben.
wat leuk Riekje, ik herken jou hier al wel in hoor. Met je passie voor woorden. Ik ken ook het gevoel dat ik vaak krijg in een oplopende discussie: ‘het gaat niet waar het over gaat’ noem ik dat dan. Ik zie het ook in confrontaties van mijn kinderen met hun (puber-)kinderen: iets loopt vaak volledig uit de hand en het is allang niet meer duidelijk waar het nu eigenlijk over ging… Altijd boeiend om van een afstandje aan te zien. Je kunt ook nog filosoferen over de vraag wat objectief is en wat subjectief en over de vraag of er wel een objectief is…
Maar dan moet je wel eerst aan de konjak…
Mijn boek Ruzie gaat in feite helemaal daarover: over de emotionele stroom ónder het rationele inhoudelijke stroom van een ruzie, die vaak helemaal niets te maken heeft met waar het inhoudelijk gezien over gaat. Het oplopen van de emoties ontstaat doordat er tijdens het gesprek steeds weer pijnpunten worden geraakt die met het onderwerp niets te maken hebben. Een soort van ‘collateral damage’ zou je kunnen zeggen. En die pijn is vaak groter dan de pijn van het oorspronkelijke meningsverschil.
Even een gedachtenspinsel waar ik woorden aan’ geef’;
Woorden hebben is in mijn optiek kunnen benoemen. Eerst voor voorwerpen later voor gedachten, emoties, Het is meer woorden hebben’voor’. Woorden hebben ‘tegen’ bestaat eigenlijk niet, behalve mijn woord tegen( over) jouw woord.
Woorden hebben (met) is dus ruzie hebben. Is voor mijn gevoel heel iets anders. Maar wel verbale ruzie. Je gebruikt daar woorden voor, als je gaat slaan is het niet meer alleen woorden hebben(met).
Klopt, ‘woorden hebben’ is alleen maar verbaal. Ik had het voor de zekerheid nog even in de dikke Van Dale nagekeken en achter ‘woorden hebben’ staat daar alleen maar ‘twistgesprek’.
In de zoektocht naar een titel voor mijn stukje vond ik dat wel mooi passen. Maar daarmee is natuurlijk lang niet alles over woorden gezegd!
Dank lieve Riekje voor al je mooie blogs. Ik begrijp je behoefte aan ruimte maken.
Wat een heerlijk schouwspel zag ik voor me…..
zo helemaal passend in die tijd, toen er sensitivity trainingen waren enzomeer
Ik heb met veel plezier jouw eenakter/ theaterstukje gelezen, dank dat ik van
Jouw prachtige schrijfsels mee mag genieten!
Ik loop weken achter, maar komt goed!
Nogmaals dankjewel en liefs, Ans
Ja, het is inderdaad echt een stukje uit die tijd: sensitivity-trainingen en eindeloze gesprekken al dan niet onder invloed van weed en hash.