Vertraagde tijd

OVER TIJD 6
1982. Op de een na laatste tree van de trap verlies ik -God mag weten waarom- mijn evenwicht en ik stort achterover naar beneden. Ogenblikkelijk sluit de tijd zich om me heen als een stevig net van uiterst traag verlopende secondes. Daardoor val ik heel langzaam. De ruimte rekt zich tot een oneindige diepte waarin ik in een heel rustig tempo naar beneden zweef. Mijn gedachtes bewegen zich door mijn hoofd als zand, dat korrel voor korrel door de nauwe poort van een zandloper siepelt. 

“Jeetje, ik val toch niet?” is de eerste. 

Een poosje later volgt de tweede: “Jawel, ik val!” 

Weer wat later luidt de derde: “Oké, dan moet ik me vastgrijpen.” 

Ik graai om me heen om de trapleuning te pakken, maar ik voel niets. Er is niets dat ik vast kan grijpen. Er is alleen de ruimte waarin ik val.

Dus volgt na een poosje de vierde gedachte: “Dat lukt niet.” 

En dan neemt mijn lichaam het over en schreeuwt: “Help, ik val!”

Meteen daarna hoor ik een doffe dreun. Ik lig op de grond. Iets in mij dwingt me om mijn vingers en mijn tenen te bewegen. Dat lukt. Gelukkig, ik ben niet verlamd.
Daarna is er niets. Ik lig.

En dan komt de pijn. Langzaam, als vanuit een mist komt ze opzetten, wordt zij duidelijker, voelbaarder. Totdat alles in mijn lichaam brandt.

tekeningen: Riekje Boswijk

Om het verhaal af te maken: Jan sleept me weg en schuift me op een matras. Hij helpt me niet overeind, omdat hij bang is dat ik iets heb gebroken en belt de weekend-arts. Die constateert dat er niets aan de hand is. Toch blijf ik op de matras liggen en val in een soort comateuze slaap. Nadat onze eigen huisarts na het weekend ook heeft geconstateerd dat er niets aan de hand is, maar er op mijn verzoek toch een foto wordt gemaakt, blijkt er wel degelijk iets mis te zijn: ik heb een wervel gebroken. Schandalig achteloze artsen! 

Ik lig daarna een dag of tien in het ziekenhuis en maak daar een serie van 11 tekeningen over deze val. Overigens: ik ben prima hersteld, hoewel ik er een ‘doorgezakte wervel’ aan heb overgehouden. Geen nood: ik heb zelden last van mijn rug. 

Vervelend gedoe dus allemaal. Maar de ervaring van de ‘vertraagde’ tijd tijdens het vallen, beschouw ik nog steeds als een groot geschenk. Ik zou hem niet hebben willen missen. Wat een bijzondere, bijna gelukzalige ervaring was dat!
En wat maakt het de ervaring van tijd betrekkelijk. Het hangt dus volledig van je staat van zijn af, hoe je de tijd ervaart! Een extreme staat (grote schrik in dit voorbeeld), produceert een totaal andere tijdsbeleving dan de gebruikelijke.

Het schijnt dat topsporters soms ook dergelijke ‘vertraagde’ tijdservaringen hebben. Hoogspringers bijvoorbeeld, schijnen op het hoogtepunt van hun sprong soms alle tijd te ervaren om hun benen en voeten op de juiste manier over de lat te zwaaien en om het zwaartepunt van hun lichaam op exact het juiste moment te verplaatsen, zodat ze zonder fouten op de mat belanden. Ik zeg hier maar wat, want ik weet natuurlijk niet wat ze op dat moment allemaal doen, maar waar het om gaat, is dat ze alle bewegingen die ze in de ogen van buitenstaanders in een flits van een seconde maken, voor hun eigen gevoel uiterst relaxed kunnen uitvoeren. Ze ervaren zeeën van tijd. Niki Lauda, de beroemde autocoureur zei dat hij soms ruim de tijd ervoer om te zien wat er gaande was en om beslissingen te nemen, terwijl hij met krankzinnige snelheden op het circuit rond-raasde.

Het schijnt, dat sporters soms zelfs kicken op deze ervaringen. Ik geef toe; ik weet niet zeker of dit waar is, of dat ik het zelf heb verzonnen. Dat laatste zou best kunnen. Ikzelf zou namelijk best wel weer eens in zo’n vertraagd en uitgestrekt tijd en ruimte-continuüm willen zweven. Maar helaas, om mezelf daarvoor nog een keer van de trap te storten is toch iets teveel gevraagd voor zo’n ervaring.

14 reacties op “Vertraagde tijd”

  1. Wat een prachtige ervaring Riekje.
    Ik heb ooit van een kennis gehoord dat hij, tijdens een val met een parachute, zijn héle leven in zich zag voorbij gaan. Hij heeft deze val wonderwel overleefd, zij het met beperkingen voor de rest van zijn leven, maar deze ervaring heeft gemaakt dat hij de tijd blijvend heel anders beleeft als ik. Ik ben niet jaloers op de aanleiding waarop jullie dit hebben ervaren, maar wel een beetje op de ervaring zélf. Wat lijkt me dát geweldig!!

    1. Ja, het was een heel bijzondere ervaring, maar het heeft er niet toe geleid dat ik de tijd blijvend anders ervaar. Ik ben me dat tenminste niet bewust.
      IK heb er wel eens aan gedacht dat je bij bungy-jumpen waarschijnlijk iets soortgelijks ervaart. Maar dat durf ik niet! Ik moet er niet aan denken om van een klif af te springen, al ben ik nog zo stevig in de touwen vastgebonden…..

  2. Jacqueline Jansen

    Wat een verrassend verhaal en je omschrijft het zo mooi. Ik heb dit namelijk ook meegemaakt toen ik tegen de fiets van mijn man aan fietste. Ik viel daardoor en voordat ik op de grond terecht kwam leek dat heel lang te duren. Een soort slow motion. Ik kon toen rustig bedenken dat ik aan het vallen was. Grappig om dat vertraagde tijd te noemen want in mijn beleving klopt dat. Daarna had ik wel een gebroken schouder.Helaas! Maar ook dat is weer goed gekomen.

    1. Oh, geweldig; we ervoeren beide precies hetzelfde! Wel vervelend, een gebroken schouder, maar gelukkig ook weer geheeld. Gek he, dat je op zo’n moment de tijd totaal anders ervaart. ‘Tijd’ wordt daardoor wel heel raadselachtig.

  3. Stella Sohns-van Harten

    Boeiend, jouw tekeningen, Riekje. Dank voor het delen!
    Inderdaad, het is een heel bijzondere ervaring als de tijd ineens ‘anders tikt’ en iets om nooit te vergeten! Ik herinner me het moment (inmiddels ruim 40 jaar geleden) heel duidelijk, dat ik in de huiskamer bezig was en even naar buiten keek. En precies op dat moment zag ik mijn jongste kind (toen 2 jaar) op de rand van het zwembad, waar hij met een emmertje bezig was, zijn evenwicht verloor en in het water viel. De tijd die het me kostte, om vanuit de kamer naar het zwembad te komen en mijn zoontje te redden. Het zal wellicht geen minuut geduurd hebben, maar iedere sekonde voelde als een eeuwigheid. Het was ook duidelijk ‘zéér vertraagde tijd’. Ik was blij/opgelucht, dat we vrij snel daarna verhuisden naar een andere plek, zónder zwembad, en ben nog steeds diep dankbaar, dat ik toen, op het juiste moment, de impuls kreeg en opkeek!
    Lieve groet, S t e l l a

    1. Jeetje, wat een te gek verhaal! Wat bijzonder dat je net op het goede moment naar buiten keek. Onverklaarbaar, maar levensreddend! En wat zal die run naar het zwembad intens aangevoeld hebben. Even een totaal andere werkelijkheid.
      Dankjewel voor het delen!

  4. De tijd was weg! Als bijrijder verzeilde ik in een ongeluk. Zware rugblessure.
    Zag het ongeluk aankomen maar heb het niet meegemaakt. De bewusteloze staat veegde alles uit mijn geheugen.
    Denk dat dit vaak voorkomt. Jouw ervaring plus tekeningen: zeer bijzonder.

    1. Het schijnt dat als je een fikse fysieke klap maakt, een stuk vóór en een stuk ná die klap word weggevaagd uit je bewustzijn. Ik heb dat ooit ook ervaren na een flink auto-ongeluk. Alles voor en na de klap was en is nog steeds weg.
      Kennelijk was de fysieke klap toen ik van de trap viel niet krachtig genoeg. Ik had tenminste meteen de tegenwoordigheid van geest om mijn vingers en tenen te bewegen om na te gaan wat me was overkomen. Dat was na dat auto-ongeluk zeker niet het geval. Ik heb er geen herinnering aan dat ik en hoe ik toen naar huis ben vervoerd.

  5. Hi Riekje, het voelt alsof ik wekelijks bij je op de koffie komt en we steeds over iets anders wat er echt toe doet aan de praat zijn.
    Naar aanleiding van jouw bericht over tijd kwam bij mij meteen de herinnering binnen van een survival-weekend als onderdeel van de haptotherapie-opleiding. Hartstikke bang zond ik gegespt en gezekerd lang klaar voor het in het donker abseilen van een stijle helling.
    Ik was eindelijk aan de beurt, sprong en voelde me, en zweefde in, de zevende hemel.
    Ik had contact met mijn overleden ouders en andere dierbaren. Kon me niet lang genoeg duren. In het echt waren het hooguit enkele minuten. Deze tijdloze ervaring zit op een blije manier op mijn ‘harde schijf’. Mooie week, liefs van Jozien

    1. Ja leuk, ik waardeer die koffiepraatjes zeer!
      En wat beschrijf je een mooie ervaring. Prachtig, dat je je zo in de zevende hemel voelde en dat je contact voelde met overledenen. Dat lijkt me echt heel bijzonder.
      Dus ik zou mijn angst voor buggy-jumpen toch moeten overwinnen om nog een keer zo’n bijzondere ervaring te hebben?! Maar misschien doet zo’n ervaring zich niet voor als je hem verwacht….

  6. Dag Riekje, wat mij hieraan fascineert is dat de tijdsbeleving volledig door de hersenen ‘ gemaakt’ wordt. Zowel versneld als vetraagd. Oliver Sachs (psychiater) beschrijft twee patiënten die de tijd volledig verschillend ervaren. Permanent. De ene ervaart het leven als een vetraagde film. Hij pakt moeiteloos een snel vliegend insect uit de lucht omdat het voor hem traag voorbij komt zweven. En hij retourneert de onmogelijkste ballen met tafeltennis omdat hij alle tijd heeft om het voor hem traag bewegende balletje terug te slaan, terwijl de toeschouwers haast niet kunnen geloven dat iemand zo snel kan bewegen.Voor de andere patiënt is het leven een versneld afgespeelde film. Hij ziet de verpleegsters min een razend tempo door de gangen rennen terwijl deze hem in een verstarde houding waarnemen. Toen Sachs de time-lapse opnames die hij van die man had gemaakt bekeek, bleek de verstarde houding toch onderdeel van een beweging uit te maken. Hij haalde een zakdoek uit zijn zal om zijn neus te snuiten, maar daar deed hij een paar uur over. Wat ik zo bijzonder vind is dat het voor die mensen een permanente staat is. Hun hersenen maken continu ‘ andere’ tijd. Overigens niet benijdenswaardig.

    1. Oh, wat interessant! Doet me ook denken aan dat gedicht van Vasalis die schreef dat ze droomde dat ze langzaam leefde, langzamer dan de oudste steen, terwijl het leven om haar heen wild en stotend voorbijsnelde.
      Wonderlijk, zo’n verstoorde tijdswaarneming. Lijkt me inderdaad geen van beide prettig om in te leven.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.