Hoera! Het sekte-meldpunt dat begin 2020 vanwege bezuinigingen werd gesloten, gaat weer open. Midden 2025 zal het mogelijk zijn om dag en nacht (eventueel anoniem) te chatten met professionals. Zij kunnen mensen die in sektes verzeild zijn geraakt, helpen om die sektes te verlaten en samen met hen een weg zoeken voor opvang. Maar het meldpunt zal zeker ook belangrijk zijn voor mensen die dierbaren zagen verdwijnen in sektes, die daardoor voor hen vaak totaal onbereikbaar werden.
Waarom hoera? Omdat zo’n meldpunt nodig is. Ik krijg met een zekere regelmaat mails van mensen die zich realiseren dat ze in een sekte zitten of hebben gezeten, doordat ze mijn boek Liefde in Wonderland lazen, en die hulp zoeken. Want ja, er bestaan nogal wat sekte-achtige groeperingen in zowel de therapeutische, als de spirituele en religieuze wereld. Het meldpunt dat in 2020 sloot, telde er 244 en er wordt vermoed dat dat aantal vooral in de corona-tijd nog is toegenomen.
Opmerkelijk: zo ongeveer de eerste blog die ik schreef ging over sektes! (Ik ontdekte dit doordat ik mijn blogs ben gaan doorlezen voor de bundel die ik wil samenstellen.) Hij heeft de titel: “Vechten of voeden” en is gepubliceerd op 18 augustus 2020. Ik citeer uit die blog:
Ze vertelde me dat ze een aantal jaren in een spiritueel centrum had gezeten en dat ze zich daar had onderworpen aan een redelijk streng regime, waar ze zich heel ongelukkig bij had gevoeld. Maar iedere keer als ze bij de leider begrip vroeg voor haar moeilijkheden werd ze met een kluitje in het riet gestuurd. Gesprekken over haar wel en wee verzandden keer op keer. Dit hield ze twee jaar vol en toen kreeg ze psychotische wanen. (…….)
Toen ze haar vertrek in een gesprek met de leider van het centrum aankondigde, kreeg ze daar geen begrip voor. Integendeel: ze kreeg de volle laag en werd uitgescholden voor van alles en nog wat. De leider gedroeg zich dus exact zoals de sekteleider die ik heb beschreven in mijn boek Liefde in Wonderland: ze stak haar afvallige volgeling bij haar vertrek een mes in de rug. (…….)
Niet zelden komt de vraag aan de orde of het al dan niet zinnig zou zijn om deze mensen aan te klagen. Ook nu bleek dat de vrouw dat had overwogen. Maar, net als in alle andere gevallen waarmee ik te maken heb gehad, had ze ervoor gekozen om dat niet te doen, omdat een proces naar alle waarschijnlijkheid zo pijnlijk zou zijn dat het niet zou opwegen tegen een eventuele ‘winst’.
Een van die andere gevallen die ik noemde, was een vrouw die uit een sekte was gestapt en haar man was kwijtgeraakt doordat die de sekte wel trouw bleef. Zij had overwogen om de sekteleider aan te klagen en was daarin al een flink eind op weg doordat zij SekteSignaal (dat toen nog bestond) had ingeschakeld, maar uiteindelijk durfde ze het toch niet aan om een proces te beginnen. Té pijnlijk. Te beangstigend.
En zo heb ik ook een behoorlijk grote sekte op een rampzalige manier uit elkaar zien vallen. Daar waren tientallen mensen bij betrokken waren en er kwamen de meest kwalijke dingen aan het licht, zoals financieel gerommel, emotionele chantage, fysiek geweld en uitbuiting. Ook daar is overwogen om aangifte te doen, maar dat is bij mijn weten ook daar nooit gebeurd. Te pijnlijk ook, en vooral ook te beangstend.
Want dat is wel een belangrijk kenmerk van sektes: angst.
Leden van sekte zijn bang. Ze zijn bang om de leider tegen te spreken, laat staan ‘de ‘leer’ te betwijfelen, ze durven niet te laten horen dat ze het niet eens zijn met wat er gebeurt, zelfs niet als ze onrechtvaardig worden behandeld of pijnlijk worden vernederd. Daardoor kunnen sekteleiders vaak vrijwel ongestoord hun gang gaan. Voor de sekteleden kan dat buitengewoon traumatisch en beschadigend zijn.
Overigens heb ik het hier wel steeds over leiders, mannen, maar in alle drie hierboven genoemde gevallen waren de leiders vrouwen. En de twee sekteleiders die ik in Liefde in Wonderland beschreef, waren ook vrouwen.
Maar wat maakt een sekte nu uiteindelijk tot een sekte? Ik citeer uit Liefde in Wonderland:
Wat is het verschil tussen een groep en een sekte? De grenzen. (….) Bij een sekte zijn de grenzen dicht, gesloten. (…..) Een gewone groep kun je rustig in en uitwandelen, terwijl dat bij een sekte niet het geval is. Je zit ín de sekte of je bent eruit. Er is geen tussenweg. (….)
Een sekte kun je niet zomaar verlaten. (…..) Als je erin wilt word je meestal met open armen ontvangen, maar daarna slaat de deur onherroepelijk achter je dicht. Als je eruit wilt, word je een afvallige genoemd. (….)
Niet zozeer de overtuiging, het binnen de sekte beleden geloof, maakt de groep tot een sekte, maar de ondoorlaatbaarheid van de grenzen en de onwil tot uitwisseling met andersdenkenden.
Ik zou daar nu aan willen toevoegen: als je een sekte wilt verlaten word je geëxcommuniceerd; in de ban gedaan. In het ergste geval mag je niet meer omgaan met de overige sekteleden, zelfs niet als dat familieleden zijn. Vaak ook wordt er een soort doem over je uitgesproken. Wat je doet is heel erg slecht. Het zal zeker slecht met je aflopen: het mes in je rug dat ik hierboven noemde.
Uiteindelijk is dat, omdat de sekteleider het niet kan verkroppen dat je hem niet meer trouw bent. Hij kan jouw aandacht, waardering, dienstbaarheid, onderwerping niet missen en reageert als een verslaafde die zijn drugs worden onthouden: met afkickverschijnselen.
Al met al ben ik blij dat er straks weer een goed bereikbaar meldpunt komt, zodat mensen kunnen worden opgevangen en geholpen een weg uit de problemen te zoeken. En zeker niet minder belangrijk: hopelijk worden op deze manier eventuele kwalijke sektarische groepen ontdekt en opgerold.
En ja, ik ben ook blij dat ik ooit Liefde in Wonderland heb geschreven. Uit de vele reacties op het boek heb ik begrepen dat het heel veel mensen inzicht heeft gegeven in de situatie waarin ze zich bevonden, en dat het hen steunde en stimuleerde om die situatie te verbeteren. Dat stemt me dankbaar.
Dank je wel, Riekje. Ik ga je boek lezen. Heb mijn partner en de moeder van mijn kinderen verloren aan de metafysica van een guru. Gelukkig nog wel in contact, maar begrijp er niets van hoe dit zo heeft kunnen gebeuren. Angst? Ik ga lezen.
Pijnlijk, om je partner te verliezen, maar gelukkig nog wel in contact. De vraag waarom iemand ‘zijn intrek neemt’ in een sekte is voor mij een boeiende. Er spelen waarschijnlijk bij iedereen weer andere factoren een rol.
Ik hoop dat mijn boek wat verheldering geeft.
Ooit heb ik een lezing gevolgd over sektes. De uitleg was toen dat dit heel kwetsbare mensen zijn, die hun leegte niet kunnen opvullen met zichzelf, maar met een guru.
Ook dat dit heel gevaarlijk is, omdat zij dan hun identiteit ontlenen aan de guru. Zo lees je dan ook wel eens de afschuwelijke berichten van collectieve zelfdoding, doordat de guru, die zo verinnerlijkt is, zoveel macht heeft gekregen, dat de hele sekte alles doet wat de guru opdraagt. Ik kan me dan ook goed voorstellen dat het een enorm heftig proces is om hiervan los te komen. Ik vond het destijds een heel heldere uitleg. En inderdaad oh zo belangrijk dat er weer meldpunten komen.
Ja, dat speelt heel zeker mee: innerlijke leegte die gevuld wordt met de inhoud van de guru. Dus als je het verhaal van de guru gaat betwijfelen, ga je in zekere zin jezelf ook betwijfelen en blijft er niets van je over: heel beangstigend!
Ik ga het boek ook maar eens weer lezen. Wie weet ben ik ook wel in de ban van “iets”.
Iedereen is altijd in de ban van ‘iets’, dat kan haast niet anders en daar is ook niets mee mis. Als je maar steeds bereid bent om dat ‘iets’ kritisch te onderzoeken en eventueel op te geven of te wijzigen wanneer dat nodig blijkt te zijn. Dat maakt het leven overigens ook spannend en beweeglijk.
Dat is een heel fijn antwoord. Vooral dat er niets mis mee is, dat het spannend en beweeglijk is. Ik heb het boek opnieuw gelezen en herken dat ik soms mijn eigen ervaringen laat meeliften in de adviezen die ik denk te moeten geven. Ik merk dan meteen dat ik niet helemaal zuiver ben. Ik ga hieraan werken en zal oefenvluchten maken zoals je dat zo mooi beschrijft.
Goede oefenvluchten toegewenst!
Ook ik kom als therapeut regelmatig ex- sekteleden tegen, ook kinderen van ouders die in” hippie- communes” zijn opgegroeid.
En over je boek: dat is altijd mijn” Bijbel” geweest in hulpverleningsland- niet zozeer vanwege het sektarische karakter dat sommige hulpverleners hadden, maar omdat het de vraag heeft beantwoord waarom ik therapeut wilde worden en andere mensen moest helpen.
Ik raad het nog steeds collega therapeuten aan.
Fijn te horen dat mijn boek je heeft geïnspireerd om hulpverlener te worden.
Ik bloos er een beetje van dat je mijn boek je ‘Bijbel’ noemt. Dankjewel voor deze waardering.
Lieve Riekje ,
Jouw boek ‘Liefde in Wonderland ‘ heeft mij destijds naar de opleiding Transpersoonlijke Psychotherapie van Jan en jou in Hurwenen gebracht eind jaren ‘ 90 . Ik had toen net een opleiding tot tekentherapeut afgerond , maar voelde me niet capabel genoeg om met cliënten te werken. Ik was me door jouw boek bewust geworden dat ik eerst de eigen onverwerkte stukken in mijn leven nog moest aankijken , voordat ik met cliënten kon gaan werken. En daar was in de tekenopleiding onvoldoende aandacht voor geweest met een opleider , die ook Guru gedrag vertoonde .
Ik ben nog steeds dankbaar dat ik dat gedaan heb. Ik ben ( inmiddels 80jaar) al lang niet meer werkzaam als therapeut maar kom nog wel een paar keer per jaar met ons uitgedunde “huiswerkgroepje” samen. Lieve groet , Liefka
Tekentherapie is een prachtige manier van werken, vind ik. Maar ja, welke methode je ook gebruikt, je moet als therapeut een beetje ‘schoon aan de haak’ zijn. Op zijn minst moet je bereid (en gewend) zijn om jezelf en je gedrag op de korrel te nemen.
Wat bijzonder dat je na zoveel jaren nog steeds met een uitgedund ‘huiswerkgroepje’ samen komt. Ja, wat werd er in die opleidingsjaren intensief contact gemaakt en wat werden er diepe verbindingen gelegd.
Hoi Riekje, ik zat ook bij een door jou genoemde sekte uit je boek. Er waren 3 dingen die me de moed gaven er uit te stappen toen ik inzag dat de groep niet klopte: 1) een vraag die me ooit eens door een psychosynthesetherapeut gesteld is: kun je ergens uit stappen als het voor jou onrechtvaardig is? 2) De vrouw die deze sekte leidde had een boek geschreven waar ‘alles’ in stond, echter dit werd alleen verkocht aan groepsleden en er stond niets in over tegenoverdracht. Ik trok de conclusie toen, dat ze niet de moed had eventuele kritiek tegemoet te treden. 3) Niemand geloofde me toen ik aan de hand van jouw boek zaken in twijfel trok. Ik ben er toen uitgestapt en jaren later is de zaak toen ontploft. Ik ben blij dat ik toen die stap kon zetten. Lieve groet, Wytze
Heel kenmerkend: een boek schrijven dat alleen maar in de eigen gemeenschap gelezen mag worden! Een soort van geheime bijbel! Zo vorm je binnen de kortste keren een verschil tussen ‘wij’ en ‘zij’: ‘wij’ weten het terwijl ‘zij’ onwetend zijn!
En ook kenmerkend dat de groepsleden jouw twijfels niet wilden aanhoren en braaf in de sekte bleven, totdat de boel ontplofte en bleek dat er toch het een en ander niet in de haak was! Mooi, dat jij eerder je conclusie al had getrokken.
Vreemd he, mensen schakelen hun gezonde verstand gewoon uit!
Ha Riekje,
Wat goed inderdaad, dat het sekte meldpunt er weer komt! In mijn geval heb ik door het lezen van jouw boek Liefde in Wonderland de bevestiging gekregen van mijn observaties dat ik in een sekte zat. Wat voelde ik me benauwd en angstig in die groep! Er werd zo slim gemanipuleerd door de leidster, en mensen werden enorm beledigd, ik krijg opnieuw kippenvel als ik eraan denk.
Je boek Liefde in Wonderland, het gesprek met jou en dus bevestiging van mijn vermoedens, in combi met mijn eigen fysieke afkeer bij het idee ‘terug’ te moeten hebben me de moed gegeven om eruit te stappen. Mijn partner volgde gelukkig slechts een dag later, het was een van de spannendste dagen in mijn leven.
Daarna werden we inderdaad ex-gecommuniceerd door de meeste leden, heel pijnlijk om te ervaren, want dat zijn ook mensen waar je in de groep je ziel en zaligheid mee deelt.
Gelukkig bestaat de sekte van C & C niet meer, en hoe groot de invloed van C was voel ik op het moment dat ik dit, de afkorting van hun namen, opschrijf, want het gemanipuleerde deel van me, van vroeger, roept dan ‘verraad!!’. Goh, wat ben ik blij dat ik daar niet meer bij ben, ook en zeker dank zij jouw boek!!
Heel hartelijke groet,
Jacqueline
Wat goed, dat je dat kunt onderscheiden in je; dat gemanipuleerde deel dat kennelijk nog steeds in de ban van de sekte is, want door het een en ander op te schrijven pleeg je in haar ogen zeker verraad. Dat deel laat dus nog steeds van zich horen. Ja, zo diep zitten dergelijke sporen.
Mooi, dat je je gezonde verstand hier tegenover kunt zetten, zodat het gemanipuleerde deel van je tot rust kan komen en je volledig kunt genieten van je vrijheid!