Schemer

Tot mijn eigen verbazing betrapte ik me er kort geleden op, dat ik het eigenlijk niet prettig vond dat het ’s avonds alweer zo lang licht bleef. En dat het me al helemaal niet prettig leek dat het, als de zomertijd zou worden ingevoerd, ’s avonds weer eindeloos lang licht zou blijven. Tot bedtijd toe.
En dat, terwijl ik toch zo van het licht houd. Wat is er prettiger dan de warmte en het licht van de zon? Na het avondeten nog gauw even in de tuin een paar dingen afmaken die overdag zijn blijven liggen. Lekker lang licht en lekker lang doorwerken. Heerlijk toch? 

Maar nee, opeens leek me dat níet prettig.
Het was maar een kort moment waarop ik dit voelde, maar het was er overduidelijk. Opeens voelde ik dat ik het duister van de avond en de nacht ervaar als vriendelijk, toedekkend, rustgevend. Alsof met het dichttrekken van de gordijnen alle drukte van een dag aan het eind van de middag zorgvuldig wegsloten wordt, zodat de rust van de avond de volle ruimte kan krijgen.
Afgezien van het feit dat mijn lichaam er altijd heel lang over doet om aan de zomertijd te wennen, zag ik er tegenop dat er geen avond meer zou zijn. Tenminste geen donkere avond. Ik wist opeens dat ik de rust van het duister zou gaan missen.
Vreemd. Ik verbaas me over mezelf.

Komt dit, doordat ik de laatste maanden veel rustiger ben gaan leven en daardoor aan den lijve ervaar hoe weldadig een beetje rust is? Misschien.
Heb ik troost nodig? Wil ik in het duister wegduiken nu de wereld de laatste jaren steeds meer gaat lijken op de Grote Boze Buitenwereld waar ik als kind al bang voor was? Kan er heel goed mee te maken hebben.
Zeker is, dat ik na mijn lange ‘vakantie’ heel goed voel hoe al teveel drukte en activiteit mijn innerlijke rust verstoort en dat dat invloed heeft op mijn humeur en de manier waarop ik reageer op mensen en gebeurtenissen. En het heeft zeker heel veel invloed op de kwaliteit van mijn slaap.
Wat is het prettig om niet te hoeven voortjakkeren in het licht, maar ‘s avonds de gordijnen te kunnen sluiten met het idee dat het wel genoeg is geweest voor de dag.

Dit schrijvende, doemt dat prachtig liedje van Ramses Shaffy in mij op. Het stond op de plaat Shaffy Chantant, die ik in de jaren zestig grijs heb gedraaid op mijn studentenkamer. Ik geloof dat het een refrein is van een langere tekst, maar helaas kon ik de complete tekst nergens vinden op het internet en ik kan mijn plaat niet even afluisteren, want ik heb geen pick-up meer. Dus er ontbreekt een klein stukje van een regel. Maar ook daarzonder: wat een rust, warmte en tederheid in deze tekst over duisternis.

Maar als de avond, als de nacht
ons wikkelt in haar warme vacht,
wanneer de huizen en de mensen 
tot zichzelf weer komen, 
wanneer de zacht verlichte venters 
als kinderogen zijn, die dromen.
Dan voel ik het duister heel dicht op mijn huid,
dan fluistert het duister …..
dan hoor ik firmamenten zingen, 
bijna zonder geluid.*)

En nu moet ik ook weer denken aan die avond in 1976, toen Jan en ik nog maar net in Gameren woonden, tussen de tuinders, en we de buren op een bankje naast hun huis zagen zitten. Ze knikten ons vriendelijk toe, schoven een beetje op om ruimte te maken voor ons, maar zeiden niets. Wij gingen naast hen zitten. Ook zonder iets te zeggen. Uit een soort eerbied voor hun stilte. Terwijl we overdag altijd honderduit babbelden begonnen zij nu geen gesprek en wij dus ook niet.

Zo zaten we een hele poos. Het liep tegen de avond, het licht duisterde langzaam weg, het was schemertijd. Als twee volmaakte Zen leraren zaten de buurman en de buurvrouw zwijgend naast ons en het was alsof er samen met de duisternis een diepe rust in ons lichaam neerdaalde. 
Toen het helemaal donker was stonden de buren op, groetten ons vriendelijk en gingen hun huis in. Het licht was uit, de dag was over. En wij ook. Ook wij gingen naar huis. We gingen, wat in Gameren heet: ‘avond houden’.

Ik weet nog dat dit een heel bijzondere, totaal onbekende ervaring voor me was, die diepe indruk maakte. Het was zo’n ervaring die je je leven lang glashelder voor ogen blijft staan. Ik noem dat wel eens ‘positieve trauma’s’: herinneringen die anders zijn opgeslagen dan gewone herinneringen, maar die in tegenstelling tot ‘gewone’ trauma’s geen negatieve, maar juist heel positieve ervaringen bevatten.
Zo prettig, dat ik nu denk dat ik weer zo’n ritueel zou moeten instellen in mijn leven. Niet meer doorrennen tot laat in de avond, maar veel eerder al rust inbouwen, zodat de avond een totaal ander karakter krijgt dan de ochtend en de middag. 

Kan dat? 
Hoe ga ik dat doen nu de zomertijd is aangebroken? Ga ik proberen om toch nog te schemeren? Nee, dat zal niet lukken, want de komende maanden zal het tot ’s avonds laat nog licht zijn. Schemeren is er dan niet meer bij. En ook een rustige donkere avond buiten met een kaarsje op tafel, zoals ik me van vroeger herinner, zal er niet meer zijn. Ja, zo ongeveer rond middernacht, maar dan lig ik meestal al in bed.
Hoe doe ik dit? Hoe ga ik ‘avond houden’? Zal het me überhaupt lukken om de knop van de actieve stand om te draaien naar rust? Best wel lastig.

Ik zal moeten leren te schemeren bij daglicht, denk ik.

Ik kreeg de link naar het liedje door een lezer toegestuurd. Bedankt!

ttps://music.youtube.com/watch?v=RFzEYY5L_JQ

16 reacties op “Schemer”

  1. Oh ja, je beschrijft precies mijn gevoel van verlies bij de invoering van de zomertijd! In januari kan ik van elke minuut langer licht genieten, maar zo gauw de lente zich heeft aangekondigd en gestalte krijgt, verlang ik de schemering in te rollen na de avondmaaltijd (die ik op Hollandse tijd bereid en eet). Voorbereiden op de nacht wil ik tijd geven. Dank Riekje voor weer een prachtig blog.

  2. Erg leuk en mooi om te lezen, Riekje. Herkenbaar en inspirerend. Dat het goed en belangrijk is om die schemermomenten in je leven te zoeken en te koesteren. De schemer helpt je op een natuurlijke manier om te onthaasten. Maar er zijn natuurlijk meer manieren. Ik ga me daar eens nog wat meer van bewust zijn. Fijn Paasweekend!

    1. Ja, er zijn heel veel manieren om te onthaasten, maar voor mij is het de kunst om de knop om te zetten en echt even te stoppen met druk bezig zijn.

  3. ” kijken hoe de dingen versmelten in de deemstering en overgoten worden met een zweem van honing en maneschijn “.
    Prachtig.

    Het langer licht blijven heeft ook zijn charmes, maar helaas komen daar in mijn geval ook de tuinfeestjes van de buurman bij waar het bier rijkelijk vloeit en de luidruchtigheid groeit.
    Soms kunnen mijn mijmeringen dubbel zijn…

    1. Van welke dichter is die prachtige eerste zin? Of is hij van jou? In ieder geval is hij prachtig. Alleen al het woord ‘deemstering’.
      En ja, ik begrijp je helemaal: herrie van feestje en dergelijke zijn heel storend. Ik begrijp dat je mijmeringen dan niet meer zo vredig en lieflijk zijn….!

  4. Herkenbaar weet Riekje! Mensen kijken mij vaak verwonderd aan als ik zeg dat ik niet wil dat het zo lang licht blijft. Ik wil schemeren, in m’n tuin of voor m’n tent. Blij dat ik niet in Lapland woon, daar wordt t maandenlang helemaal niet meer donker. Kan je ‘s nachts om 1 uur buiten een boek lezen. Aldus mijn 3e dochter die ooit met haar man, toen nog vriend, op de tandem naar Noorwegen gefietst is. Overigens ken ik het liedje waarover je schrijft niet. Ik heb hier ook een grijsgedraaide LP van Shaffy Chantant (2 zelfs!) maar daar staat t niet op, dat zou ik weten. Ben benieuwd welke LP het is! Maar nu eerst Pasen. Ik ga een ingewikkelde taart maken als dessert voor vanavond, dat vind ik leuk om te doen. En lekker naar buiten straks. Geniet van deze dag(en). Liefs, Nelleke

    1. Het is toch die ene oude Shaffy Chantant plaat. Maar het liedje wordt gezongen door Liesbeth List en daarom vond ik hem niet. Ik kreeg de link naar die plaat toegestuurd, en die staat nu onderaan de blog. Dus je kunt hem nu beluisteren.
      Wij zijn met kinderen en kleinkinderen bij elkaar en de kinderen zijn nu eieren aan het zoeken. Echt pasen!

      1. O ja nu herken ik het. Plaat erbij gepakt en ik zie dat ik vooral kant 1 eindeloos geluisterd heb, met die gedichten van Hans Lodeizen en Loesje Hamel met I hate Music en (vooral) Sans toi door Liesbeth List. En op de achterkant Sjaantje natuurlijk… De sterren nu pas echt goed beluisterd! Tekst is overigens van Hans Andreus zie ik nu. Heerlijk, Pasen in de zon met eieren!
        Liefs weer

        1. Ja, die plaat zit in mijn geheugen gegrift met alle nummers die je noemt. Maar die tekst is dus helemaal niet van Ramses Shaffy, dat is wel even belangrijke informatie: alle eer komt Hans Andreus toe!

  5. Marga van Kalles

    Lieve Riekje,
    Ik hoor de wedergekeerde rust in je blog, alsof je lange vakantie weer klinkt in de door jou zo fijn gekozen woorden.

    Het is niet de schemering die me raakt, de aanvang van de zomertijd of het einde loos lang licht blijven in de avond.
    Het is deschildering van woorden:’ Na het avondeten nog gauw even….’
    ‘Het duister, vriendelijk, toedekkend, rustgevend,.
    ‘Zodat de rust van de avond de volle ruimte kan krijgen.’
    Het is niet het lied van Ramses of List.
    Het zijn jouw woorden, zorgvuldig gekozen die zo’n verfijnde kleur geven.
    Het zijn jouw woorden over de buren op het bankje, die een beetje opschuiven en zitten in stilte als twee volmaakte zen meesters, zwijgend.
    Totdat het licht uit was en de dag over….
    We gingen naar huis.

    Ik wil het steeds lezen en weer en nogmaals. Ik bemerk dat er steeds weer nieuwe beelden opkomen als in een schilderij.
    De schemer mis ik niet maar wel zo’n bankje met twee monniken, zwijgend in stilte…terwijl de avond de rust verkiest.

    1. Heel veel dank voor je waarderende woorden. Mooi te horen dat mijn blog bij jou werkt als een bewegend schilderij. Maar jouw laatste woorden ‘terwijl de avond de rust verkiest’ mogen er ook zijn: wat mooi gezegd!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.