Oh wat leuk, om zoveel reacties te krijgen op mijn vorige blog over de verwarring omtrent moeten en willen. Heerlijk om zoveel herkenning en meedenken te ontvangen. Veel dank daarvoor. Ik beloofde er nog iets meer over te zeggen en belofte maakt schuld. Dus daar gaan we:
Wat wil ik eigenlijk allemaal en wat moet ik?
Schiet me ogenblikkelijk te binnen: ik moet het huis op orde houden, eten koken, de tuin onderhouden, familie en vrienden bezoeken, boeken lezen, films of documentaires kijken en boeken of artikelen lezen over alle mogelijke onderwerpen die me interesseren (en dat zijn er heel veel), blogs schrijven, mijn steentje bijdragen aan het welzijn in de wereld, me nu eindelijk eens verdiepen in de kunst van fermenteren van groenten, al die leuke exposities bezoeken, het stoepje bij de buitendeur schoonmaken omdat het spekglad wordt door de algengroei. Enzovoort.
Ho, ho, ho, haal ik hier niet het een en ander door elkaar? Móet ik dit allemaal of wíl ik het? Hoe zit dit met moeten en willen?
Even mijn (eigen) theorie ophalen:
Als je het hebt over moeten, impliceert dat een of andere opdrachtgever buiten jezelf die je iets opdraagt: je moet doen wat de opdrachtgever zegt.
Heb je het over willen, dan ben je het zélf die iets bedenkt te doen. Dat ervaar je als een wils-impuls van binnenuit, niet als een opdracht van buitenaf.
Oké, ik moet dus zien uit te vogelen wat ik zelf wíl, van binnenuit, en wat ik móet doen van de een of andere opdrachtgever buiten of binnen mezelf. Ga er maar aan staan.
Dat blijkt minder lastig dan ik dacht. Bij nadere beschouwing blijkt namelijk dat ik alles wat ik hierboven noemde, zelf wil. Er is niemand die mij iets oplegt. Ik voel me ook nauwelijks onderworpen aan (geïnternaliseerde) regels of normen waaraan ik moet voldoen. Voor zover die kwesties zich voordoen, heb ik ze vrij snel opgelost. Dat gevecht is me bekend.
Nee, alles wat ik hierboven noemde (en nog veel meer trouwens) wil ik echt zélf, komt echt als een impuls of een initiatief van binnenuit. Zelfs zoiets prozaïsch als mijn huis schoon houden. Ik ervaar ‘poetsen’ vaak als een bijzondere vorm van mediteren en krijg regelmatig de beste ideeën en inzichten tijdens het stofzuigen en soppen. Ik doe het graag.
Maar hoe kan het dan, dat ik toch ook zoveel ervaar als moeten, alsof dingen me van buitenaf worden opgedragen?
Nu ik hier wat langer bij stilsta, zie ik dat het gevoel van moeten ontstaat doordat ik heel veel dingen uitstel. Ik kom gewoon niet toe aan een heleboel dingen de ik wel graag wil, dus die schuif ik op de lange baan: “Kan nu even niet, komt later wel.”
In principe logisch en geen probleem, maar als dingen maar lang genoeg op ‘de lange baan’ staan geparkeerd, gaan ze roepen: “Doe mij nu eens!” En dat voelt dan alsof het van buitenaf komt, dus als móeten.
Het uitgestelde bezoekje dat ik graag wilde brengen, móet dan opeens. Het interessante artikeltje of boek dat ik even weglegde, móet ik opeens hoognodig lezen. Het vogelhuisje dat ik vorig jaar al wilde schoonmaken móet opeens worden schoongemaakt. Er liggen nog een flink aantal kaarten voor mijn ‘winkeltje’ half afgemaakt op mijn tafel, dus daar móet ik nu eindelijk eens verder aan werken.
En nu moet ik toch ook eindelijk eens met acrylaat gaan werken, zoals Ted Note, die van alles ingiet in acrylaat. Ik wil heel graag dode vliegen, vlinders en vogel-schedeltjes ingieten. Lijkt me geweldig om te doen en ik wil het al járen.
Kortom: de dingen die ik graag wil doen heb ik zó ver buiten mezelf geplaatst dat ze aanvoelen als opdrachten van buitenaf.
Voor mij is dit een verhelderend inzicht: iets wat ik graag wil ervaar ik, als ik het maar lang genoeg uitstel, als moeten. Vandaar, dat ik niet meer weet of ik iets wil, of móet.
Het gaat dus helemaal niet om willen en moeten. Er is geen autoriteit met wie ik moet afrekenen. Het is veel simpeler: ik wil gewoon teveel. Ik gedraag me als een kind in een snoepwinkel dat álle snoepjes wil proeven. En er zijn heel veel snoepjes. Hierboven noemde ik al een flink aantal ‘snoepjes’; alle dingen die ik wil doen. En dat zijn er teveel. Ik zal moeten toegeven dat ik niet alles wat ik wil, ook kan doen. Ik zal mijn strategie van het ‘op de lange baan schuiven’ en dan denken dat het er ooit nog wel een keer van zal komen, moeten opgeven. Ik wil teveel, dus er zal het een en ander moeten afvallen. Ik zal moeten gaan ‘kiezen’: dit (nog) wel, dat niet (meer). Simpel.
Maar niet gemakkelijk. Kiezen voelt in eerste instantie altijd een beetje als amputeren, vind ik. Het voelt alsof ik delen van mezelf afsnijd. Maar het geeft op den duur wel ruimte. En rust. De rust waar het me om te doen was.
Heeft dit te maken met ouder worden? Jazeker, maar toch, geldt dit eigenlijk niet voor iedereen? Heeft niet iedereen het veel te druk en verlangt niet iedereen naar rust?
Goede morgen Riekje,
Een heel interessante boog heb je gemaakt van moeten en willen naar kiezen.
En dat sluit mooi aan bij mijn leven nu.
Ook ik zou nog zo veel willen én ik wordt geconfronteerd met defysieke beperkingen van het ouder worden ( 81)
Doe ik mijn spinnewiel met toebehoren weg? Ga ik het echt nog w eer gebruiken? In de Covid periode te voorschijn gehaald heeft het een poosje rust gegeven. Een soort heimwee naar het ” gedane”.
De hele familie in zelf gesponnen truien en vesten. Het schriftje met alle recepten en staaltjes kleuren van de geverfde wol. Maak ik de keuze dat ik niet alles kan bewaren en mijn kinderen er mee opzadelt.
Kan ik woensdag de kracht van de beperking aanvaarden? Er blijven nog zat zaken die ik graag wil over.
Dank je Riekje,
Fijne zondag
Helga
O help, ik heb ook nog een spinnewiel staan en ik ontdekte gisteren op de zolder dat ik nog heel veel wol heb bewaard. Ook ik had de kinderen en Jan in zelf gesponnen truien en vesten. En wat was het heerlijk rustgevend om te doen!
En ja, wil ik de kinderen of kleinkinderen opzadelen met alles wat ik niet weg kan/wil doen?
Rare vragen.
Confronterend.
Riekje, mooi, herkenbaar opgebouwd via de stappen van het onderscheid tussen het moeten – externe of geinternaliseerde opdrachtgever- naar willen vanuit een authentiek behoefte.
En dan, ook herkenbaar, de hoeveelheid zaken die je, echt vanuit het zelf wilt doen.
Dan rest echter het moeten kiezen en dat vind ik niet makkelijk. Daarvoor ‘moet’ ik loslaten: niet al die leuke dingen kan ik nog in de dagen proppen. En prioriteiten stellen.
Als ik ferm besluit om nu vandaag, deze week, echt aan schrijven te wijden, bijvoorbeeld, geeft dat me zoveel voldoening, tevredenheid dat ik minder ‘rouw’ om wat ik niet heb gedaan. En de witte hondenharen op de zwarte vloer (die combi was ooit echt dom) dringen veel minder voortdurend mijn blikveld binnen. Kortom, steeds goed voelen waar op het moment mijn grootste behoefte ligt is belangrijk voor me. Dat kan ook grondig stofzuigen zijn, of met de hond om me heen al de herfstbladeren wegblazen.
Een zijpaadje: ikherken wat de psychiater Dirk de Wachter zegt: het geluk zit in het doodgewone.
Trouwens het interview dat Human met de man maakte vind ik zo ontroerend mooi! Ik vermoed dat je het al gezien hebt, Riekje, maar dan is het voor je lezers een aanrader.
Goede zondag!
De Wachter heeft zeker gelijk. In periodes van rust kan ik ook heel goed voelen hoe gelukkig-makend de heel eenvoudige dingen zijn. Hoe dankbaar ik kan zijn met de heel gewone dingen; water uit de kraan, verse groentes op de markt, mijn lichaam dat het nog steeds goed genoeg doet.
Maar om de een of andere reden gooi ikzelf dan toch weer roet in het eten door méér te willen.
Dat interview is zeker de moeite van het (terug)kijken waard.
Jaaaaa!!! Rust en ruimte volgen op het pijnlijke proces van kiezen. Wat een fijn blog, Riekje.
Zeg dat wel: pijnlijk proces van kiezen. Het voelt niet bepaald gemakkelijk!
Ik ga er aan beginnen!
Ooooo, zo herkenbaar,….fermenteren, ja wil ik ook nog steeds, ooit nog willen kunnen tapdansen, (70jaar geworden vorig jaar) en zo nog een paar zaken. Wat mij afgelopen jaar hielp om een echte focus op het schrijven te houden was de training van buitengewoon.nu praktisch, confronterend, vitaliserende. Zo veel zaken echt gedaan en samenwerking gezocht wat voor mij een giga stap was om te doen. Ik ben nogal zelfstandig aangelegd. Fijne kolom!
Oh geweldig: tapdansen! Dat gaat zeker niet meer lukken!
Ik heb even gekeken op buitengewoon.nu. Ziet er indrukwekkend uit.
Voelt voor mij nu even als ‘weer iets erbij’, maar wie weet. Ik kijk later wellicht nog een keer.
Zo herkenbaar het bewust worden van willen en moeten. Ook het kiezen is een item. Voor mezelf omwille van fysieke beperkingen (68) is nog kunnen kiezen een voorrecht.
Want ooit zei een leraar coach me, Crien als je niet zelf kiest wordt je gekozen …..
Dat geld ook over het kiezen wat ik in huis hou en wat ik wel nog wil doen.
Soms ga ik maar door, dan haalt mijn lichaam me terug en heb ik niet meer te kiezen…..
Of toch wel, dan weer hoe ik met dit moeten omga ????
Dank je voor je wekelijkse inzichten Riekje
Klopt; als je zelf niet kiest, word je gekozen. En met die keuze ben je dan vaak niet blij….
Ik word teruggeroepen door mijn slaap-patroon. Als ik teveel en te druk doende ben geweest, slaap ik slecht. En slaapgebrek is de eerste stap in een neergaande spiraal van vermoeidheid die nergens toe leidt.
Het is troostend om dit te lezen.
Ja, het is altijd troostend om te weten dat je niet de enig bent…
Hoi Riekje
Wat een boeiende blog.
In mijn hoofd gebeurd er van alles met de woorden moeten en willen.
Theoretisch is het duidelijk, toch vraag ik me steeds af of het willen wel klopt.
Zou ik het niet moeten, willen? Chaos dus. Tegenwoordig gebruik ik het woord zou.
Je zou kunnen overwegen het te gaan doen. Ik merk dat dat mij meer rust geeft.
Verder heb ik hoop dat er meer ruimte en rust komt als ik niet meer buitenshuis werk.
Echter lees ik hier dat ik dat wel kan vergeten. 🙂 🙂 🙂
Lieve groet
Wie weet hoe het jou zal vergaan als je niet meer buitenshuis werkt. In ieder geval heb je meer de tijd aan jezelf als je niet meer buitenshuis werkt.
Maar dan komt het wel helemaal op jezelf aan hoe je je tijd gaat indelen, hoeveel ingevingen je hebt en hoe bevattelijk je bent voor verleidingen van buitenaf. Ik betrap me er bijvoorbeeld op dat ik altijd álle goed gerecenseerde boeken en films wil lezen en kijken, dat ik alle aangeboden concerten wil bijwonen en alle musea wil bezoeken die in de krant staan. Trouwens, er worden ook altijd fantastische reizen aangeboden……
hallo Riekje,
wat een verhelderend verhaal.
ik begon dit nieuwe jaar ook met veel in mijn hoofd en kon niet duidelijk krijgen wat willen en moeten is!
ik ga er eens op jouw manier voor zitten en hoop dan dat het moeten verandert in willen en de druk wat minder zwaar is.
dank je wel voor je blog!
groetjes Corrie
Pas op, het moeten verandert niet altijd in willen. Soms moet je bepaalde dingen van een ander of van jezelf, die je bij nadere beschouwing helemaal niet wilt. Die dingen zou je dan niet meer moeten doen. Als dat tenminste enigszins mogelijk is.
Als je erg veel druk ervaart, komt dat vaak misschien doordat je teveel moet van jezelf (of anderen). Je zou dan minder werk op je nek moeten nemen. Ieder mens heeft zijn tax!
Dag Riekje, volgens mij is er nog een vraag: waarom willen we zo veel? Wie ben jij, ben ik zonder dat alles? Groet, Anke
Ja, waarom?
Ik denk dat we het ‘hier en nu’ veelal ontvluchten door te vaak aktiviteiten buiten ons te zoeken. Wat het makkelijkst lijkt, blijkt het moeilijkst; stilte. Het meeste wat een mens doet, (wellicht alles wat een mens doet) kan op een meditatieve wijze, denk ik, met volle aandacht, kan, mij lukt het amper.(of ik weet niet dat het me lukt)
Vandaar de vraag waarom een mens, bijna iedereen, zo veel wilt of erger, denkt te moeten? Ik kan me ook herkennen in het verhaal van Riekje, tevens ben ik aan het kijken waarom ik iets wel of niet zal doen m.n. al dan niet voor mijn ego. Gelijktijdig doemt dan de vraag op, wie ben ik? of anders; als ik ‘niets’ wil, besta ik dan nog wel? Het scherpste voorbeeld is om aan mijn geliefden een nee te verkopen, de vrees hen teleur te stellen en van mn zelfgecreëerde voetstuk te vallen. Dan wordt het ego schrijnend herkenbaar en dat ervaar ik als leerzaam.
Dank voor je vraag Gertie, ik kon me er aan ‘slijpen’.
Mooi, zoals je je eigen vraag beantwoordt, Anke! Je neemt me een heleboel woorden uit mijn mond.
Het hier en nu ontvluchten is inderdaad een belangrijke reden om in actie te schieten. En ja, wie zou je zijn als je niets doet? Of niet zoveel? Veel actie heeft inderdaad te maken met laten zien wie je bent en anderen niet teleur te stellen. Noem het ego.
En er is ook nog zoiets als ‘in de ban komen’ van wat je doet: je gaat er helemaal in op en wilt meer en meer, terwijl je vergeet dat je ook kunt stoppen.
Ik ken ze allemaal!
Lieve Riekje,
Ja herkenbaar wat je schrijft. Leuk om mijn ervaring hierover te delen. Ik wilde in de kerstvakantie naar mijn huisje in Schoorl, rust nemen en wandelen aan zee. Maar we kregen om de beurt Corona ( niet ernstig, flinke verkoudheid). We moesten thuis blijven. Dat moeten gaf rust op een andere manier. Daaruit ontstond ik wil opruimen. De beperking gaf vrijheid, ruimte en rust. Er ontvouwde zich een ander zijn. Het moeten wat me verraste in hoe ik als vanzelf aansloot bij wat kon en wat me tevredenheid bracht. Terwijl ik ook ken dat ik dan gefrustreerd ben. Een leuke dans van willen, moeten, willen , kunnen, mogen.
Wat mooi, dat je je kon overgeven aan het ‘moeten’ thuisblijven en dat je daardoor ruimte in het ‘thuis zijn’ ontdekte. Je sloot je aan bij wat niet meer en nog wel kon en kon daar tevreden mee zijn. Grappig, dat je daar zelf verbaasd over was. Leuk, om het een dans van moeten, willen, kunnen en mogen te noemen!
Over moeten en willen lezen brengt mij luchtigjes terug naar Rotterdam.
“Mot je nog pleur?” Ja, ik wil nog wel een bakkie.
O ja, dat ken ik: “moet je nog koffie of thee?” in plaats van: “wil je nog?’
Dankjewel Riekje. weer een prachtig thema snijd je aan.
Bij jullie in Frankrijk leerde ik afvinken wat ik in dit leven echt niet meer gaat doen.
De Franse taal leren bijv. skip ik. Fatsoenlijk Engels leren spreken heb ik ook geen zin in.
Zelf brood bakken? Zal het er nog ooit van komen? Echt piano leren spelen ipv enkele toetsen aanslaan. Afijn, zo kan ik nog wel even doorgaan. Durf ik voluit te skippen??
Ben bijna met pensioen. Praktijk sluit eind maart.
Dan MOET ik helemaal niets meer!!!
Geen klanten, geen protocollen, geen verplichte nascholing, geen rapportage, etc… Praktijkruimte wordt binnenkort mijn eigen kamer.
Pensioengeld komt sinds een tijdje eind van de maand vanzelf (na 52 jaar arbeid) daar hoef ik niet meer mijn best voor te doen.
Nu heb ik in de kerstvakantie van drie weken zelfs (!) geoefend. Ik hoef niets! Ik houd vrijwillig (vind ik een prachtig woord) ons huis schoon en gezellig.
Ik kook en ruim op. Ontvang gasten of ga op pad. Enz… enz…
Ik voel me een zoekende in het MOGEN.
Ik mag de tijd – weliswaar in afstemming met en steun van mijn geliefde – helemaal vrijuit op mijn manier, mijn moment en met mijn eigenheid invullen.
Dit is het tegenovergestelde van wat ik van huis uit geleerd heb. Huppatee, aan de slag!
Klinkt raar, ik laat het MOGEN intussen wel de boventoon voeren.
Steeds meer van binnenuit voelen en doen wat ik niet kan laten.
En dan heb ik het niet over roze koeken eten of sigaretten roken.
Volgens mij word ik vooral door (vroegere en verse) waarden en nieuwsgierigheid aangestuurd en vooral door bewust te luisteren naar de wijsheid van mijn lijf.
Het moeten heeft na heel veel ‘innerlijke huishouding’ plaats gemaakt voor mogen.
Toch lijkt het alsof ik af en toe wat angstig omkijk alsof daar een autoriteit staat en vraag: MAG dat echt??
Oh, wat klinkt dat allemaal goed!
Ik herinner me ook nog dat ik zo verbaasd was over het AOW-geld dat ‘zomaar’ op mijn rekening werd gestort.
Zo te horen ga je een prachtige pensioentijd tegemoet.
Dag Riekje, Ik kreeg jullie nieuwsbrief in de email. Ik heb zeer goede herinneringen aan een doorgaande groep bij Jan (doe hem de hartelijke groeten) ergens begin jaren 90 van de vorige eeuw. In de nieuwsbrief een link naar je blog. OK. Laat ik eens proberen. Direct jouw eerste blog van 7 januari die ik las was super interessant en relevant. De kern van wat je te melden hebt is: “Als het geen moeten is maar willen en er blijkbaar te veel gewild wordt moet je kiezen”. Ik herken daar veel in. Het is ook een verschijnsel van deze tijd die zoveel sneller gaat dan ooit tevoren. Neem die arme Jane Goodall (van de chimpansees en bijna 90) die in het boeiende interview dat Janine Abbring met haar had (Wintergasten / VPRO) vertelde dat ze zo moe was en slecht sliep omdat ze nog 2000 (!) mailtjes moest beantwoorden.
Maar met kiezen alleen ben je er nog niet. De vraag wordt daarna wat te kiezen (prioriteiten) en hoe je je prioriteiten overeind kan houden (strategien). Vragen waar ik wat verder over ging peinzen. Daarom uit de losse pols een paar opmerkingen.
Bij prioriteiten stellen zouden onder meer de volgende factoren een rol kunnen spelen.
1.Het aantal ballen dat je (nog) in de lucht wilt houden.
2.De levensfase waarin je verkeert, want elke levensfase heeft zijn eigen dynamiek in wat je (nog) te willen hebt.
3.De aard van het beestje dat je bent. Als je super nieuwsgierig bent kom je tot andere prioriteiten en keuzes dan als je meer meditatief en / of spiritueel bent ingesteld.
4.Levensovertuigingen; wat vind je belangrijk en wat niet.
5.De spanning tussen de lange termijn en de korte termijn. Ikzelf wil bijvoorbeeld zo gezond mogelijk oud worden, maar dat betekent dat ik op de korte termijn een aantal dingen anders moet gaan doen. Het echte moeten dus: meer bewegen en iets gezonder eten.
Bij strategien zou het bijvoorbeeld om het volgende kunnen gaan:
1. Afspraken met jezelf op hoeveel kranten, nieuwsbrieven en blogs je geabonneerd wilt zijn. Nooit meer dan 10 bijvoorbeeld. Voor elke blog die er bij komt (Riekje) gaat er één uit (maar welke?).
2.Vaste afspraken met anderen maken om aan bepaalde zaken die je graag wilt en belangrijk vind toe te komen. (de boeken club, de wandelafspraak)
3.Consuminderen, minder spullen in huis en dus ook minder dingen die kapot kunnen gaan en energie vragen.
4.Lees alleen over de uitkomsten van processen en veel minder over het proces zelf. Zo lees ik al jaren vrijwel nooit meer iets over de aanloop naar verkiezingen (hetgeen bijna een dagtaak kan zijn, zoveel wordt er over gepubliceerd).
5.Enzovoort, enzovoort
Riekje, bedankt voor jouw blog, het zette mij aan het denken. Dolph Kessler
Klopt: kiezen is niet de oplossing van het probleem. Het is het begin ervan. Want wat kies ik en om welke redenen?
Dank voor je uitgebreide, zinnige uiteenzetting. Het is duidelijk dat je er mee aan de slag bent gegaan.
Ik schrijf er wellicht later nog wel eens over, maar eerst weer andere dingen.