IK HERINNER ME
dat ik altijd weer struikelde en viel en dan altijd weer mijn knieën openhaalde en dat ik dan altijd naar mijn moeder rende en dat die dan altijd mijn geschaafde knieën met een nat washandje schoonwaste en dat dat altijd heel veel pijn deed en dat ik dan altijd moord en brand schreeuwde en dat mijn moeder me altijd verzekerde dat het écht schoongemaakt moest worden omdat het anders zou gaan ontsteken en dat ze dan altijd volgens mij veel te hardhandig alle piepkleine steentjes en restjes zand uit de wond wegwaste, wat altijd heel lang duurde waardoor de pijn een eeuwigheid voortduurde en steeds erger werd, zodat ik me krijsend en schreeuwend los probeerde te wurmen uit haar greep, maar dat ze me dan altijd heel stevig vast hield en gewoon liet gillen en dat ze me altijd pas losliet als de wond naar haar oordeel goed schoongewassen was en nadat ze er een flinke lik zinkzalf op had gesmeerd.
En dat ik daarna dan altijd, nog nasnikkend van alle doorstane ellende, naar mijn vader hinkte om hem mijn wit geschminkte knieën te laten zien en hem deelgenoot te maken van mijn leed.
Altijd ging het zo.
Wat mijn vader dan precies deed of zei, herinner ik me niet meer zo goed. Hij keek waarschijnlijk naar mijn knieën en zei iets in de trant van: “Nou zeg, jíj bent gevallen! Dát zal pijn doen.” Hij gaf me waarschijnlijk een vriendelijke aai over mijn bol, of een ‘dikke kus’. Geen idee meer wat hij deed of zei, maar het was absoluut nodig. Na de pijnlijke behandeling van mijn moeder móest ik naar mijn vader.
Voor troost.
Want bij nader inzien was dat het, wat ik van hem kreeg: aandacht en medeleven. Is troost.
En dat is beide nodig. Als er iets vervelends of pijnlijks gebeurt, moet er natuurlijk ingegrepen worden. Problemen moeten worden opgelost, wonden moeten worden verzorgd. Er moet geholpen worden. Maar er moet zeker ook aandacht gegeven worden aan het emotionele leed: de pijn, de schrik, het verdriet, wat ook maar. Er moet ook getroost worden. Ook als alles al is opgelost, is dat vaak nog nodig. Want dan pas ontstaat er tijd en ruimte om het een en ander emotioneel te verwerken, is er genoeg veiligheid om na te praten over hoe erg het allemaal was. En pas daarna, pas als er genoeg aandacht is geweest voor alle emoties, kan een pijnlijk voorval werkelijk worden losgelaten.
Ook de emotionele wonden verdienen een pleister.
Niet alleen bij kinderen overigens, ook bij volwassenen.
In de lezingen over hulp en troost die ik vroeger veel gegeven heb, benadrukte ik dit altijd en ik vertelde dan een heel simpel vooral om dit te illustreren. Ik had iets heel vervelends meegemaakt in de stad en zei tegen een vriendin: “Moet je horen, ik was in de stad en toen gebeurde er dit. Heel vervelend.” Ze antwoordde: “Oh, dan moet je dit of dat doen.” Hoewel ze gelijk had met wat ze zei en hoewel ze het vast goed bedoelde, voelde dit antwoord niet goed. Ik schakelde snel over naar een ander onderwerp.
Toen ik er later nog eens over nadacht, realiseerde ik me dat ik een blijk van medeleven had gemist bij mijn vriendin. Ze was alleen maar aan het oplossen. Ik zou het fijn hebben gevonden als ze had gezegd: “Oh, wat vervelend voor je” en pas daarna met haar oplossing was gekomen. Ik wilde vooral gezien worden in mijn teleurstelling en schrik. Ik had behoefte aan troost, medeleven.
Ik geloof werkelijk dat troost helend is. En dat mensen troost nodig hebben, ook al zijn ze zich dat misschien niet bewust. Niet voor niets zijn Maria in het Christendom en Avalokiteshvara in de Boeddhistische wereld zo geliefd. Zij luisteren vol mededogen naar alle mensen die hun nood klagen, waardoor die mensen zich getroost voelen.
Ik schreef ooit het boek ‘Troost’ nadat ik in een moeilijke periode van mijn leven had ervaren dat vrijwel niemand die ik mijn nood klaagde, werkelijk luisterde. Iedereen kwam ogenblikkelijk aandragen met oplossingen. Of legde me uit hoe het probleem in elkaar zat. Of legde me uit hoe ikzelf in elkaar zat en met het probleem omging. Niemand durfde het aan om mijn verdriet en mijn wanhoop gewoon aan te horen. Ik vond dat zo pijnlijk om mee te maken dat ik er een heel boek over schreef.
De blog van 15 april 2023 gaat ook over troost, dus ik ga hier nu niet verder op door. Genoeg geschreven over troost.
Toch ik kan het niet laten om deze aflevering uit mijn serie van vorig jaar ‘IK HERINNER ME’, die nog was blijven liggen, te publiceren. Omdat ik me realiseer ik als klein kind kennelijk al wist dat hulp onontbeerlijk is, maar troost zeker zo belangrijk.
Maar het doet me ook gewoon goed om deze gebeurtenissen op te halen en te beschrijven. Het zijn voor mij dierbare herinneringen aan mijn doortastende moeder, mijn vriendelijke vader en niet in de laatste plaats aan mijzelf, het kleine meisje dat zo goed voelde wat ze nodig had.
Wat een moed, Riekje, om een stille kracht: een blog die je nog had, alsnog te publiceren. Ik lees hem om 6 uur in de ochtend, na een hele week hard werken. Je troost-blog kwam aangenaam binnen, ik had wat troost nodig vanwege allerlei zaken die ongewis bleken, of het nu onverwachte ruzies waren met familie of vrienden, of gedoe met Netflix dat opeens niet meer werkte. Maar er zijn interessante en mooie boeken om te lezen en een grote brand in Haarlem tegenover onze uitgeverij. Troost is er als je het maar wilt zien en horen…
Fijne zondag!
Ja, soms blijven er blogs liggen die ik al heb geschreven, maar niet plaats omdat er dan allerlei gebeurtenissen de aandacht opeisen. Fijn, dat mijn blog troostend werkte. Hopelijk zijn alle narigheden nu weer van de baan.
Mooie blog weer Riekje en heel herkenbaar voor mij; de doortastende moeder en de troostende vader. Ik merk sinds ik me jaren geleden ervan bewust werd dat ik zo moeilijk kan luisteren, dit mij steeds beter af gaat.
Uitzondering hierop, en ik krijg het nog steeds niet voor elkaar om het anders te doen, is wanneer de ander continue laat weten hoe ellendig zijn of haar leven is, drama op drama, de positieve kanten niet meer kunnen of willen zien, waardoor ik me ook ongelukkig ga voelen in hun nabijheid. Ik krijg het tot nu toe met geen mogelijkheid voor elkaar om danaandachtig en troostend te luisteren. In plaats daarvan kom ik zgn met beter wetende opmerkingen. Heel irritant voor de ander en nog een hoop om aan te werken voor mezelf!
Wacht even met dat werken aan jezelf: er zijn verschillende soorten verdriet. Er is het pure verdriet, dat eindigt wanneer het is uitgehuild en er is het slachtoffer-verdriet dat nooit eindigt. Puur verdriet leidt tot aanvaarding en nieuwe moed, terwijl slachtoffer-verdriet altijd een verwijtende ondertoon heeft en via machteloosheid tot manipulatie leidt, waardoor het irritatie uitlokt.
Dit is een belangrijk verschil tussen twee soorten verdriet, dat niet altijd wordt herkend. Deze korte uitleg zal ook niet veel verheldering geven. Ik was het al eens van plan om hierover een blog te schrijven, maar zal dat nu zeker doen.
Wat ik maar wilde zeggen: voel je niet schuldig, maar ga na met wat voor soort verdriet je te maken hebt.
Ahh wát verhelderend tóch wel is je antwoord Riekje.
Het gaat inderdaad om slachtoffer-verdriet. Het manipuleren herken ik en dit gedrag roept inderdaad enorme irritaties bij me op. Fijn dat je me dit alvast laat weten; zo voel ik meer begrip naar mezelf. En kijk intussen uit naar je blog hierover.
Ik luisterde naar je interview bij de podcastpsycholoog over troost en lees nu je blog. En langzaam begin in troost te begrijpen. Iets wat ik maar moeizaam toe laat. En ik vraag me af waar dat aan ligt, het vraagt wat doorvoelen. Ik neig te denken dat het gaat over vertrouwen of miss toch de manier waarop troost wordt aangeboden. Vaak voel ik me er alleen maar kleiner en kwetsbaarder door dan dat het helend werkt.
Nu in mijn relatie is het lastig dat ik er soort weerstand op heb ontwikkeld, dat maakt dat ik sluit en me verwijder, terwijl de uitnodiging er zeker is.
Boeiend om verder uit te zoeken en bij mezelf te gaan voelen wat er nou gebeurt. Dank je wel
De manier waarop troost wordt aangeboden is heel belangrijk. Je emoties tonen is en blijft altijd kwetsbaar.
Ik ging op zoek naar je blog van 15-04-‘23 en keek de uitzending Zusters waar je de link van gaf. Schitterend, dankjewel voor het attenderen daarop. Wat een troost en liefde! Wat me ook raakte was wat je gewaar kan worden van hoe de mannen die daar zijn gebleven met troost en liefde omgaan.
Dankjewel
Ja, wat was die uitzending indrukwekkend, hè? Ik vind de liefde en de kracht die zulke mensen uitstralen vaak overtuigender dan alles wat allerlei wijze leermeesters weten te vertellen over liefde en dergelijke.
Heel mooi Riekje, dank voor het delen! Troost is inderdaad schaars
Vooral ook, omdat troost geduld vraagt. Je moet immers naar een verhaal luisteren en dan wachten tot het verdriet is uitgehuild. Geduld is zo mogelijk nog schaarser dan troost.
Het gaat ook bij troost , net als bij je blog van vorige week, om verbinding. Als die er niet is gebeurd HET niet. Of als de liefde er niet is. Verbinding is liefde en dst is het grootste.
Klopt, het gaat om verbinding. Maar om je te verbinden moet je wel je beperkte
‘ik-je’ loslaten en dat is voor veel mensen moeilijk. Pas als je dat ‘ik-je’ loslaat, kom je bij liefde.
Helemaal mee eens. Je ik/ je loslaten is een tocht door de woestijn en duurt 40 jaar, een mensenleven.
Oh, dat klinkt voor mij te somber: een tocht door de woestijn die je leven lang duurt. Het overkomt mij geregeld dat ik mijn ‘ik-je’ even kan laten vallen en dan werkelijk liefdevol aanwezig ben. Dat duurt dan maar even, een uur of een dag, soms zelfs langer, en dan neemt mijn ‘ik-je’ weer de leiding. Maar toch, er is even volledige verbinding geweest. Ik ben er van overtuigd dat dit voor alle mensen geldt.
Ja ,mooi.
Heel aansprekend voorbeeld van meisje op haar knie gevallen. Komt bij mij ook weer boven:die kiezeltjes en dat zand in je stukke
knie.
Ja bij volwassenen net zo.Wat je schrijft:pas als alle emoties gezien zijn kun je het loslaten
en dat dan ook heel gemakkelijk.
Ik had deze week ruzie met mijn man.Iets deed heel erg pijn.Het was savonds laat.
Hij bood zijn excuses aan en vond toen dat het klaar was.Ik vond dat niet.Ik wilde er nog
lang over praten en gelukkig mocht dat .De volgende morgen vroeg hij of ik nog boos was
en ik zei 10 procent. De nacht had ook geholpen.De dag erop vroeg hij het weer en toen was het over.De aandacht die hij gaf door erop door te vragen hielp enorm.
Ook degene die je pijn gedaan heeft kan je troosten, dat vind ik heel mooi.
Als er iets tussen ons is voorgevallen vraagt
.mijn man vaak na de excuses, die in mijn optiek vaak gemakkelijk uit zijn mond rollen
wat moet ik dan doen?Dan zeg ik altijd troost mij en ben dan verwonderd dat degene die je pijn gedaan heeft je ook kan troosten.
Ja, wonderlijk hè, dat degene die je pijn doet, je ook kan troosten. Ik herken dat. Het heeft ermee te maken dat je het nodig hebt dat iemand je werkelijk serieus neemt wanneer je pijn hebt. Het gaat er niet om dat de ander spijt heeft van zijn opmerking of daad, dat zal heus wel, maar het gaat erom dat jouw pijn wordt gezien en erkend. Vaak krijgt dat te weinig tijd.
En ik herken ook dat slapen kan helpen om bepaalde zaken anders te zien of te ervaren. Dankjewel voor je openhartigheid.
PS
Wat een aardige man heb je!
Ja heb ik het mee getroffen!
Fijn dat je het een en ander herkent.
Dank je, lieve Riekje!
Het simpelweg erkennen van pijn, angst en verdriet is vaak al genoeg. Ik merk dat ik zelf bij mezelf soms de neiging heb om daaraan voorbij te gaan. En dat is niet helpend. Van hevige gevoelens en emoties word ik zelf ongemakkelijk en anderen al helemaal. Dan is de stap naar een oplossing of verklaring snel gezet.
klopt helemaal: je kunt jezelf troosten door je verdriet en je pijn te erkennen en aandacht te geven. Je kijkt dan als het ware met je hart naar al je emoties. In mijn boek Troost, noem ik dat ‘de innerlijke trooster’. Die innerlijke trooster is van levensbelang, want alle mogelijke troost die je vanuit de buitenwereld krijgt, kan niet binnenkomen zolang je zelf je emoties afwijst. Zolang je tegen jezelf dingen zegt in de trant van: “Stel je niet aan, zo erg is het toch niet?” kan niemand je troosten.
Wat een troostend verhaal en een wijze les voor de “trooster”
Niet neteen naar de oplossing verwijzen maar het leed aan durven horen!!
Dank je wel Riekje
Ja, troosters willen altijd iets doen, maar het beste en eerste wat je kunt doen is luisteren en begrip tonen. Pas als het verdriet een beetje tot rust is gekomen, kun je nagaan wat er het beste kan worden gedaan.
Riekje. Je hebt een moeilijke periode in je leven gehad lees ik.
Het is nogal wat dat niemand jouw verdriet en wanhoop durfde aan te horen.
Ja, dat was heel vervreemdend: zowat iedereen kwam met oplossingen in alle soorten en maten. Ik heb ze allemaal genoemd en beschreven in mijn boek Troost aan de hand van verschillende dialoogjes. Niet, dat niet al die mensen het goed bedoelden, ze wilden echt iets voor me betekenen. Ze deden waarschijnlijk met mijn verdriet hetzelfde als wat ze me hun eigen verdriet doen: zo snel mogelijk wegwerken en iets ondernemen!
Ik ga het boek Troost nog een keer lezen.
Ik ben benieuwd hoe je dat boek nu leest. Ik heb vaak meegemaakt dat ik een boek volslagen anders las en begreep, als ik het voor de tweede keer las.
Duimpje.
Lieve Riekje, gisteren gebeurden er een paar, op zich niet zulke dramatische dingen, maar ze hadden te maken met mijn korte termijn geheugen dat me af en toe flink in de steek laat. En daar moet ik nog flink aan wennen. Dikke tranen, verdriet. Partner Henk herhaalde op allerlei manieren dat het niet zo erg is, dat we wat verkeerd was gegaan gewoon konden oplossen. In tranen vroeg ik hem: ‘ Geen oplossingen nu, geen oplossingen, knuffel mij alleen maar.’ En dat deed hij.
En toen kwam vanmorgen je blog, ik mocht hem voorlezen. Hij luisterde aandachtig, vroeg toen aarzelend of hij mij genoeg geknuffeld had, gisteren.
Wat is het toch mooi dat soms dingen precies op het goede moment langs komen: dank voor deze blog.
Jeetje ja, dat is zeker iets waar je aan moet wennen, lijkt me.
Toch een lieve, geruststellende reactie van je partner. Hij wilde de rauwe kant van het gebeuren weghalen. Maar het ging jou natuurlijk niet alleen om wat er feitelijk was gebeurd, maar vooral om je korte termijn geheugen, dat kennelijk slechter wordt. En ja, daar past alleen maar troost.
Wat mooi dat jullie samen mijn blog hebben gelezen en wat een lieverd; die partner van je!
Wederom mooie blog Riekje, alsof je hem voor mij geschreven hebt; zoals ook het vervolg vandaag, zondag 5 mei, over de innerlijke trooster. Dank je wel!
Kan ik de eerdere blog van april 2023 over troost nog ergens nalezen?
Bij voorbaat dank en liefs,
Maria
Fijn te horen dat mijn blog je zoveel doet. De blog van 23 april 2023 kun je opzoeken doopte scrollen in de lijst met blogs aan de rechterkant van de pagina.