Alweer even geleden las ik in Bodhi Nieuws *) een leuk artikel over dana; vrijgevigheid. Ik citeer een kort stukje, omdat het feest van het Grote Geven, Sinterklaas, weer voor de deur staat en de tekst me aan het denken zette.
Dana is in het boeddhisme één van de tien perfecties en wordt als eerste genoemd. Dana staat voor: vrijgevigheid, vriendelijkheid, openheid.
Volgens de Boeddha zijn er drie soorten van vrijgevigheid: ‘Geven als een bedelaar’. Men geeft iets aan een ander, dat men zelf niet meer wil hebben of kan gebruiken.
‘Geven als een koopman’. Dit is voorwaardelijk geven, men geeft iets om er op een later moment iets voor terug te ontvangen.
‘Geven als een koning of koningin’. Dit is onvoorwaardelijk geven. Geven wordt hierbij een doel op zich, zonder voorwaarde. Men geeft omdat men graag wil geven. Ook iets waar men aan gehecht is. Men deelt het weinige of het vele dat men heeft.
Eerlijk gezegd vond ik het wel een beetje confronterend om dit te lezen. Want daar stond ik opeens in mijn hemd als de edelmoedige Gutmensch die ik dacht te zijn, omdat ik al sinds jaar en dag met gulle hand spullen aan de kringloopwinkel schenk. Niks Gutmensch, niks vrijgevigheid, niks gul, stond er. Dit is geven als een bedelaar.
Nu ik erover nadenk kost het me overigens niet veel moeite om de tekst gelijk te geven. Dingen geven aan een Kringloopwinkel is in feite op te vatten is als een alternatieve manier van overbodige spullen opruimen, om niet te zeggen: weggooien. Dat heeft met vrijgevigheid niet veel te maken.
Maar toch, ik geef op deze manier de spullen die ik wegdoe wel een nieuw tweede leven en de kringloopwinkel schenkt aan het einde van het jaar haar opbrengst altijd aan een aantal goede doelen. Mooi, om daar aan mee te doen.
Geef ik dan als een koopman? Ik weet nog dat ik járen geleden iemand eens verweet dat zij alleen maar gaf om er iets voor terug te krijgen. Ik weet nog dat ik zei: “Liefde is geen handel.” Dus dat dacht ik wel zeker te weten: ik geef niet als een koopman. Van jongs af aan al niet.
Maar toch, nu ik er wat langer over nadenk, begint die zekerheid toch wel wat scheurtjes te vertonen. Want is het niet zo dat ik die vrienden, die al een aantal keren uitgebreid bij ons hebben gegeten, toch eigenlijk wel een beetje verwijt dat ze ons nog steeds niet hebben teruggevraagd? En dat ik, nadat ik een aantal mails heb gestuurd toch wel eindelijk eens een mail terug verwacht?
Geef ik misschien omdat ik zo graag aardig gevonden wil worden? Zodat vroeg of laat mensen mij weer iets gaan geven? Ben ik dan toch iemand van ‘voor wat, hoort wat’?
En dan die koning, of in mijn geval die koningin: volledig onbaatzuchtig geven. Kan ik dat? Doe ik dat? Ik betrap me erop dat ik het altijd toch wel waardeer als ik een bedankje krijg wanneer ik iets heb gedoneerd aan een goed doel. Wil ik stiekem toch gehonoreerd worden als ‘goede gever’? Wanneer geef ik werkelijk onbaatzuchtig? En geef ik dingen waaraan ik gehecht ben? Dat laatste kan ik niet zonder meer beamen. Nog eens goed over nadenken.
Maar kom, laat ik er niet te moeilijk over doen en vooral blijven geven. Als bedelaar, koopman of koningin. Wat doet het er eigenlijk toe. En vooral niet alleen op 5 december, maar gewoon, het hele jaar door. Er kan zoveel gegeven worden. Op zoveel verschillende manieren.
“Soms is vrijgevigheid het geven van een glimlach, stilte, luisteren, een warme aanraking. Soms gaat het om actie, tijd, geld, onze toewijding aan rechtvaardigheid, onze visie voor een betere wereld. Eke vorm van geven is een zegening.” Jack Kornfield.
Lieve Riekje.
Dank je wel. Word geraakt door je stuk over geven. 5 weken geleden is mijn enige broer onverwachts overleden. Ik heb heel veel brieven, mailtjes en appjes gekregen. Dit geeft me enorm veel steun.
Lucille.
Gecondoleerd (wat een belachelijk woord, maar er is geen ander) met het verlies van je broer. Zeker onverwacht overlijden is heel moeilijk te bevatten weet ik uit ervaring.
Maar wat fijn dat je zoveel medeleven kreeg. Ja, dat geeft troost en steun.
Jij bent met jouw blogs en schrijfsels in mijn beleving toch een hele gulle gever.
Je schenkt mij jouw inzichten en stelt je daarbij open, oprecht, zelfonderzoekend, kwetsbaar en medemenselijk op.
Je bent een voorbeeld en geeft mij voorbeeld.
Ik geef jou met plezier mijn hartelijke dank daarvoor 🙂
Edieth
Dat klinkt mooi: het plezier iemand hartelijk bedanken. Ik ontvang je bedankje daardoor extra graag en goed.
Mooi stukje Riekje.
Het zet me aan het nadenken over hoe het zit met mij en vrijgevigheid…
Fijne zondag, Els
Ja, dat was het voor mij ook. Iets om over na te denken. Niet streng, zo in de trant van: “je doet het wel of niet goed”, maar toch. Een beetje peinzend.
Ben erg geraakt door dit stukje, Riekje!
Het zal me de komende tijd helpen om beter te kijken naar mijn manier van geven.
Dus: Dank je wel voor deze grote gift❣️
Goed voor mij om me (beter) te realiseren, dat mijn blogs soms een gift zijn. Dat doet me goed, stemt me dankbaar.
Je schrijft : “En dat ik, nadat ik een aantal mails heb gestuurd toch wel eindelijk eens een mail terug verwacht”.
“Ik merk op dat de toon van de ontvangen e-mails soms zakelijker is dan die van mij, en dat raakt me op een bepaalde manier. Ik ben al bezig geweest met mezelf voor te nemen dit te realiseren vóór het versturen van e-mails, wat soms helpt, als ik er tenminste aan denk. Jouw bericht herinnert me eraan dat ik weer bewuster kan worden in mijn reacties op e-mails.”
Tja, formuleren en emails, dat is gewoon moeilijk. Het is gewoon moeilijk om de juiste toon te vinden en emails zijn vaak te kort om wat meer aandacht te geven aan de formulering. En vergeet niet dat mensen, dus jij en ik ook, emails vaak anders lezen dan dat ze zijn geschreven en dat geldt ook voor wat jijzelf verstuurt.
Het is al moeilijk om in een gesprek goed te begrijpen wat en hoe iemand iets bedoelt en dat gaat per email meestal vaak helemaal verkeerd. En dat geldt natuurlijk ook andersom: wat jij bedoelt wordt vaak niet gehoord of verkeerd geïnterpreteerd.
Mooi om over te mijmeren Riekje: Hoe vrij-gevig ben ik?
Ik vier Sinterklaas met vrienden met als opdracht: ‘je mag niet iets kopen’.
Dus loop ik door ons huis om te kijken wat ik wil geven aan deze en gene.
Daar komt jouw tekst van vandaag goed bij van pas.
– Dat kan ik nog eens nodig hebben.
– Daar ben ik zo aan gehecht.
– Dat bewaar ik voor B’s kleinkinderen.
– Daar heb ik zelf een hekel aan, dus vrienden niet mee belasten.
– Dat is ooit heel duur geweest, komt wel overdreven over.
Afijn, tig vragen om mijn koninklijke mate van vrij-gevigheid te toetsen.
Tegelijk heb ik er alle vertrouwen in dat ik (nog net op tijd) voor ieder iets passends vind.
En dan komt de volgende kunst: ontvangen!
Wie weet weet ik in mijn maag gesplitst krijg?
Hoe onvoorwaardelijk kan ik ontvangen en het cadeau werkelijk aannemen?
Dat hoef ik vandaag niet te weten.
Ben vooral dankbaar dat we al jaren zo samen Sint vieren.
En voor jouw zondagse gulle gave.
Ik wens je een heel gezellig sinterklaasfeest.
Wat een perfect idee om niets te mogen kopen! Zou iedereen meoten doen.
Maar ik herken ogenblikkelijk al je problemen met geven. Kan ik ook allemaal bedenken!
Maar ik ben helemaal met je eens: ook ontvangen is een kunst! Die blog is nog in de maak….!
Je schrijft zelf veel om warm bij de kachel wat te overdenken, Riekje.
De reacties laten nog mee licht schijnen op het onderwerp.
Ik koester geen Sinterklaas traditie, ben, met stevige Duitse wortels, opgegroeid met Kerstmis. Maar morgen toch een pakje voor mijn vriend, van Sinterklaas, met een gedicht.
Het schrijven er van voelde ook als een cadeau aan hem en heeft mijzelf in ieder geval al blij gemaakt.
Ben benieuwd naar je verhaal over ontvangen, want ik weet dat ik daar soms moeite mee heb.
Fijn Feest, morgen, Elma
Ja, een gedicht voor iemand schrijven is zeker een cadeau. Ik heb dat indertijd met heel veel plezier gedaan en doe dat nog steeds, zij het met mate.
Ik wens jou ook een fijn feest morgen!
dankjewel voor deze vrijgevigheid van deze gedachten, Riekje!
Ik ga ermee aan de slag voor mezelf: geef ik als een bedelaar? Ja, soms!
Geef ik als een koopman? Ja, soms. Het voorbeeld van een e-mail spreekt me aan: ik doe vaak erg mijn best op een e-mail: probeer het vriendelijk en empathisch te houden. Als ik dan een kort en zakelijk mailtje terugkrijg, kan dat soms echt een beetje pijn doen: dus kennelijk was ik toch een beetje een koopman. Geven als een koningin: dat doe ik ook soms en ik wil het graag verder oefenen. Want alleen die vorm van geven doet mijzelf ook goed.
Soms moet ik uitleggen, wat Dana is in onze dierbare traditie (van Thich Nath Hanh). Ik ga deze 3 vormen van Dana wel een keer gebruiken. Want erbij stilstaan is een mooie oefening
Ja dat klopt: alleen het geven als een koning(in) doet jezelf echt goed. Dat heb ik zelf ook zo ervaren. Het geeft een heel speciaal soort voldoening.
En tja, we zijn nog op geen stukken na volmaakt: het is en blijft oefenen.
Als het maar oefenen met een glimlach is!
Dankjewel Riekje , dat je deze tekst hebt geschreven. Het doet me wat, het geeft me een zetje richting bewustzijn, ik wordt er blij van. Een glimlach voor jou.
En dit berichtje van jou tovert dan weer een glimlach op mijn gezicht. Dankjewel!