Het nonnetje

Zou zij er iets mee te maken hebben? Wie? Dat nonnetje. Dat onooglijke, kleine nonnetje in haar donkerbruine habijt. Ze dook opeens op en ik schilderde haar voor de eerste keer ergens in 1979. 
Hoewel, opeens? Ze was er eigenlijk al veel eerder. Want was zij het niet, die zo geïnteresseerd was in alles wat maar te maken had met kloosters, nonnen, monniken en mystiek, toen ik vanaf 1963 Nederlands studeerde en de literatuur uit de Middeleeuwen in het eerste jaar werd behandeld? En was zij het niet die aan de lippen hing van juffrouw Wiersema, die in een serie colleges het ridder-epos de Walewein duidde als een mystieke ontwikkelingsweg?

Ik weet wel zeker dat zij het was. Ze was er toen ook al. Alleen liet ze zich in die tijd nog niet zien. Logisch; de omgeving waarin ik me toen bewoog was haar niet erg gezind. In die wereld van wetenschap, kunst, feminisme en politiek activisme durfde zij zich niet te vertonen. Ze zou ook niet zijn gezien. Niet zijn opgemerkt. En zeker niet begrepen. Ook niet door mezelf trouwens.
Geen nood. Ze vestigde zich ondergronds en wachtte rustig af. Een goede non kan dat. Tijd is niet zo’n ding voor een non. Geduld is gemakkelijk op te brengen.

Tot 1979. Toen dook ze op in haar menselijke gestalte en schilderde ik haar. Zomaar, zonder er bij na te denken. Op een plankje dat Jan had laten liggen nadat hij een kast had getimmerd. Om precies te zijn: op twee plankjes die ik aan elkaar vastspijkerde. Heel primitief. 

Daar stond ze dan. Stil en eenzaam, in een leeg landschap. De voetjes keurig naast elkaar, de handjes eerbiedig tegen elkaar, naar boven geopend, als wilde ze het licht ontvangen dat boven haar wervelend aanwezig was. Hoe onverwacht ze ook was gekomen, ik wist zeker dat ze het was.

Ik wist ook, dat ze zich alleen voelde. Dus ik gaf haar op een tweede plankje een metgezel: haar overleden vader. Ik schilderde hem in de gedaante van een boom en ik gaf door middel van alle lichtstreepjes in de bovenste bladeren van de kroon aan, dat hij deel was van het licht. 
Het licht, dat op het eerste plankje bijna dreigend boven haar rondwervelde, was (daardoor?) veel rustiger, milder, bijna beschermend aanwezig.
Daar staat ze dan. Eén hand nog steeds geopend naar boven, de andere tegen de stam van de boom. Ze staat heel rustig en stevig.

Maar nu het andere deel van de vraag. Zou ze er iets mee te maken hebben? Waarmee? Waarmee zou ze te maken kunnen hebben?
Met mijn neiging om me keer op keer terug te trekken uit de dag-dagelijkse wereld. 
Al van jongs af aan deed ik dat. 
Als kind trok ik me al regelmatig terug om in alle rust puzzels te maken, als tiener trok ik me terug en schreef verhalen en dagboeken. Die dagboeken vormden in mijn studie- en jong volwassen-tijd een onmisbare plaats voor expressie. Zonder enige terughouding schreef ik al mijn gedachten en emoties er in op. Ik heb wat gehuild en gescholden in die dagboeken….! Maar juist daardoor; door al die emoties de vrije loop te laten, kreeg ik op den duur meer en meer contact met een ruimere dimensie die onder of achter al die emoties bleek te liggen. Een plaats van rust, stilte, vrede, inzicht. ‘De plaats van de witte woorden’ noemde ik dat toen.
Daar was het dat nonnetje om te doen, om die ruimere dimensie van waaruit in alle rust gekeken kan worden naar wat er zich allemaal afspeelt in mezelf en in de wereld. Daar wilde ze me hebben. Daar trok ze me naar toe. Al dat steeds weer afzonderen, al dat schrijven, mediteren, innerlijk onderzoeken en overpeinzen; zíj was het die me daartoe aanzette. Zij trok me terug uit de wereld naar haar plek: mijn innerlijke wereld; mijn eigen planeet. Zij had er niet iets, ze had er álles mee te maken.

En zie haar eens zitten. Op haar kleine planeetje. Onder haar boom. Met die mooie grijswitte duif boven haar.

Onafgebroken zit ze daar. In alle rust. Ook, als ik me weer eens druk maak over van alles en nog wat en verdwaasd heen en weer draaf ‘omdat er weer zoveel te doen is en het allemaal nog niet af is.’ Ook dan zit ze daar. En wacht. Tot ik me met haar vereenzelvig. In alle rust wacht ze, want ja, ze heeft geduld. En tijd. Ze heeft de eeuwigheid.