De lindenspitskop

Opeens liep er een grappig insect met een hele lange snuit over de bladzijde van het boek dat ik las. Ik vond het zo’n grappig diertje dat ik er een foto van maakte. Ik gaf het ook meteen een naam: snuitertje. Geen idee waar het vandaan kwam. Ja, uit mijn tuin natuurlijk, maar van welke plant? Geen idee. Dat was in 2014; in Gameren.

Inmiddels weet ik heel goed waar het diertje vandaan kwam: van de stokroos. In 2020, in mijn stadstuintje hier in Zaltbommel, zitten mijn stokrozen namelijk vol met deze snuitertjes! Dus ik zoek maar eens op wat dit eigenlijk voor insecten zijn. Ze blijken stokroos-snuitkever te heten en hoewel ik ze nog steeds wel opmerkelijk vind, met hun lange Pinokkio-neuzen, ik vind ik ze niet meer zo aandoenlijk als eerder. Ze eten namelijk de bladeren van de stokroos op. Dus ik probeer ze met een ferme waterstraal weg te blazen, wat natuurlijk niet lukt. Ondanks alles bloeien de stokrozen mooi.

Ongeveer een maand later ga ik weer eens op onderzoek uit en is er geen snuitkever meer te bekennen. Wel zit er een ander, ongeveer even groot insect op de stokroos. Met vleugeltjes. Eerst denk ik dat de snuitkevers vleugeltjes hebben gekregen, zoals in juli mieren ook vleugels krijgen wanneer ze gaan uitvliegen. Maar nee; ze hebben niet dezelfde snuit, dus het moet een ander insect zijn. Nooit gezien, dus maar weer even het internet op. En daar vind ik hem na enig gezoek. Het is de oxycarenus lavaterea wants. Ook wel lindenspitskop of malvawants genoemd. Lindenspitskop, omdat hij op  lindebomen overwintert. Hij leeft van het groen van de stokroos, lavatera, hibiscus en kaasjes kruid. Al die planten staan in mijn tuin, maar hij zit voornamelijk in de stokroos. Bij tientallen! Hoe kan het dat ik dit  insect nooit eerder heb gezien? Ik heb al jarenlang stokrozen in mijn tuin.

Omdat het beestje hier helemaal niet thuishoort en er dus waarschijnlijk ook nooit eerder is geweest. Het komt oorspronkelijke uit het gebied rond de Middellandse Zee en rukt nu langzamerhand op naar het noorden. De eerste waarneming was in Brabant in 2008. Kennelijk is het de Maas overgestoken en bevindt het zich nu in Gelderland. Natuurlijk ben ik me al sinds jaren bewust van de verandering van het klimaat en alles wat daarmee samenhangt. Nu weer die gigantische branden in Californië bijvoorbeeld. Toch maakt dit piepkleine wantsje indruk op me. Opeens is de verandering van het klimaat concreet aanwezig in mijn stadstuintje in de gedaante van de lindenspitskop. Klimaatverandering op mini-formaat.

Overigens, ik realiseer me dat  zowel de stokroos, als de hibiscus, als de lavatera oorspronkelijk ook helemaal niet in Nederland thuis horen. Ze zijn ingevoerd uit het Middellandse Zee gebied. De lindenspitskop is zijn gastheer kennelijk nagereisd.