Crazy love

Ik heb het inmiddels ontmaskerd als liefde, zij het een wel heel in-effectieve manifestatie van liefde; die jagende angst voor wat de kinderen wel niet allemaal kan overkomen; de oneindige hoeveelheid rampen die hen zou kunnen treffen en die zich als levendige films voor mijn ogen voltrekken, de ene nog gruwelijker dan de andere, zodat ze me de adem benemen, het hart naar de keel stuwen; het alvast zoeken naar oplossingen voor al die mogelijke tragedies; het onophoudelijke, niet te stoppen, zichzelf opjagende bezorgd zijn over de kinderen: “Wat gaan ze nu weer doen? Wat denken ze nu weer te moeten ondernemen? Dit is allemaal heel erg riskant. Zien ze dat dan niet? Dit gaat nooit goed!” Kortom: de zorg voor de kinderen.

Ja natuurlijk weet ik dat het geen enkele zin heeft dat ik me zo druk maak, dat niemand ermee gebaat is, ikzelf nog wel het minste. Integendeel: ik lijd eronder en niet zo’n beetje ook; mijn nachtrust wordt er behoorlijk door gestoord. Ja natuurlijk weet ik dat ik helemaal niets kan doen, dat de kinderen volwassen zijn en hun eigen leven leiden en dat ik ze dus moet láten.
Jazeker, jazeker dat weet ik allemaal. Lieve vrienden en vriendinnen, stop maar met me dat allemaal steeds maar weer te vertellen, want het helpt niet. Al die prachtige inzichten, hoe overtuigend ook gebracht en door geruststellende, wijze gebaren ook onderstreept, maken niet dat het stopt. 

Want het kan niet stoppen. Omdat het liefde is. Liefde voor de kinderen. De diepe wens dat ze gelukkig zijn. 

Ik moet opeens denken aan die oudere Rotterdamse dame met wie ik ooit een praatje had op een terras en die me zei: “Meid, dat zijn zorgen over je kinderen. Die zijn pas over zodra de laatste nagel in de kist geslagen wordt.” Ze kon weleens gelijk hebben. De liefde, de zorg voor de kinderen stopt nooit. Ook al gaat het allemaal goed met ze, ook al ben je zelfs trots op wat ze allemaal presteren en bereiken, er blijft altijd een soort voelspriet die daar onderdoor blijft tasten naar hun welzijn. Zijn ze gelukkig? Kunnen ze het aan? Voelen ze zich vervuld in hun leven?
Want dat is wat ik wil. Ik wil niets anders dan dat ze gelukkig zijn. En die wil is krachtig, op het dwingende af: ze móeten gelukkig zijn. Zo niet, dan zal ik er als moeder wel even voor zorgen dat ze het worden. Maar hoe? Dat is inderdaad een probleem: ze leven hun eigen volwassen levens en daar kan ik niet in ingrijpen. 

En daar wringt de schoen. De liefde voor je kinderen is liefde in haar meest primitieve vorm. Het is de poes die haar jong in het nekvel pakt en meesleept naar een veilige plek, de kip die domweg bovenop haar kuikens neerploft zodra er gevaar dreigt. Het is de schrik waarmee ik indertijd middenin de nacht wakker werd als onze baby ook maar het minste geringste geluidje maakte.
Ik heb dat indertijd heel wonderlijk gevonden. Ik, die eerder met geen kanon wakker was te krijgen omdat ik zo diep sliep, werd wakker van het kleinste geluidje en stond dan ogenblikkelijk naast mijn bed om in te grijpen. Hoe was dat mogelijk? 
Er was een waakzaamheid in mij ontstaan die dag en nacht werkzaam bleef. Een soort waakvlam. Een klein vlammetje dat bij de conceptie van een kind wordt geïnstalleerd, dat tijdens de kleuter- en kinderjaren uitgroeit tot een prettig warmend vuurtje, maar dat aanslaat en oplaait tot een angstaanjagend grommend vuur zodra er ook maar enige ‘dreiging’ opdoemt. Een ogenschijnlijk onbeduidend vlammetje, dat nooit meer uitdooft.

En primitief is het. Als ik bij mezelf naga hoe deze zorg aanvoelt, dan komt het nog het dichtste bij mijn kind weg te willen rukken uit al die gevaarlijke gebieden en het terug te willen slepen naar huis. “Kom hier! Terug naar het nest! Bij mij is het veilig. Laat mij het maar regelen.” Het liefste zou ik het terug willen nemen in de baarmoeder. Eindelijk totale veiligheid voor mijn kind. En eindelijk ook rust voor mij: alles onder controle.

Ben je nou helemaal gek geworden? Is dat liefde? Twee keer ja. Ja, dit is liefde. Volgens mij is dit de primitieve grond onder moederliefde. En ja, die is ‘gek’ in die zin dat ze niets te maken heeft met verstand. Het is crazy love; een primitieve kracht die gericht is op leven en overleven. Puur fysiek.

Het heeft dus ook niets te maken met welke spirituele, religieuze of filosofische overtuiging dan ook. Veel mensen probeerden mij gerust te stellen door alles in een groter spiritueel verband te zien. “Ieder kind heeft recht op de problemen die hij tegenkomt op zijn pad,” onderwezen ze. Vooral de formulering ’recht hebben op’ strijkt mij regelrecht tegen de haren in. Wát recht hebben op? Niemand zit te wachten op ellende. Laat staan dat hij er recht op heeft. Ja natuurlijk, van problemen kun je wat leren. Sterker; het enige wat er op zit ís om er wat van te leren. Doe je dat niet, dan ben je gedoemd je leven lang tegen dezelfde problemen aan te lopen. Niks geen buitenkansje of voorrecht om iets te leren, integendeel: regelrechte noodzaak.

En dan waren er de mensen die me vertelden dat het goed is dat er lijden is, want zonder lijden zou er geen geluk zijn. Je zou het niet van elkaar kunnen onderscheiden. Twee kanten van dezelfde medaille. Kan wel waar zijn, maar dan nog is ellende akelig. Problemen zijn gewoon vervelend. Als ik in de problemen zit ga ik heus niet bedenken dat ik later mijn geluk beter zal kunnen onderscheiden. Hooguit klamp ik me vast aan de gedachte dat de ellende ooit wel eens over zal gaan, omdat zo’n gedachte me hoop geeft en alles daardoor beter te doorstaan is. Kom op; ellende is ellende en daar houdt niemand van en dat gun je ook niemand. Zeker je kinderen niet.

Daar zit ik dan met mijn moederliefde. Zodra er iets gebeurt wat in mijn ogen gevaarlijk is, zwiepen de deuren van mijn hart open en draaft er een peloton geharnaste ruiters te paard naar buiten. Luid schreeuwend en zwaaiend met speren en vlaggen draven ze in volle galop naar het strijdperk om daar alle vijanden te elimineren. Echter, op de plaats des onheils aangekomen is er vrijwel nooit iemand te vinden die ook maar enigszins op een vijand lijkt. Verdwaasd en schor geschreeuwd geven ze dan elkaar maar een por, tuimelen van hun paard, krabbelen op, drentelen wat rond, en gaan vervolgens teleurgesteld weer terug naar de basis. Want ja, het Grote Gevaar dat ik zag bleek bij nader inzien toch niet zo groot te zijn. Vaak ook hadden de kinderen het probleem al opgelost voordat ik het in de gaten had.

Want zo is het heel vaak gegaan: ik maakte me druk, zag allerlei gevaren en problemen en in negen van de tien gevallen kwamen die geen van alle uit. Allemaal vergeefse zorgen en angsten. Crazy love.
Dus dat zeg ik nu ook altijd tegen mijn dochters, als die zich weer eens zorgen maken over hun kinderen; dat alle angsten die ik ooit over hen heb gehad, nooit zijn uitgekomen. Ik probeer op die manier hun zorgen weg te nemen, zélfs als ik het wel een beetje zorgelijk vind wat ze vertellen. Want ik houd zoveel van ze. En inmiddels ook van hun kinderen; mijn kleinkinderen. Ze moeten allemaal gelukkig zijn………..